Samenvatting

Inleiding:

Communicatie is essentieel voor adequaat medisch handelen. Er is onvoldoende groei geconstateerd in de competentie arts-patiënt communicatie (APC) gedurende de huisartsopleiding. Kwaliteit van de onderwijsinhoud stuurt het leergedrag van huisartsen in opleiding en is bepalend voor de effectiviteit van het APC onderwijs. De beperkte groei zou verklaard kunnen worden door een niet optimale vertaling van de contextspecifieke beroepssituatie naar de onderwijsinhoud, en door een beperkte consistentie tussen onderwijsinhoud, competenties en contextspecifieke doelen.

Methode:

De onderwijsinhoud APC voor artsen in opleiding tot specialist (aios) van de acht huisartsopleidingen in Nederland, ontwikkeld tot 2009, is onderzocht. De mate waarin APC competenties geïntegreerd zijn in onderwijsdoelen met contextspecifieke aanbevelingen is vastgesteld.

Resultaten:

Bij drie van de acht huisartsopleidingen (Rotterdam, Leiden, AMC-UvA) is het verband tussen competenties en (contextspecifieke) leerdoelen uitgewerkt in programma’s voor onderwijsbijeenkomsten. De onderwijsinhoud APC is in jaar 1 het meest doorontwikkeld met enige leerdoelen die de context van de beroepssituatie beschrijven. Het accent ligt op generieke communicatieprincipes. Binnen de opleidingsinstituten zijn er verschillen in de wijze van koppeling tussen competenties en leerdoelen in het onderwijs.

Discussie:

De onderwijsinhoud APC blijkt veelvormig te zijn. Een noodzakelijk toenemende integratie van competenties, contextspecifieke leerdoelen en toetsing in jaar 1 tot jaar 3, maakt een nauwe afstemming met het praktijkleren onvermijdelijk. Transfer kan worden bevorderd door kenmerkende beroepssituaties als uitgangspunt te nemen in het onderwijs, ondersteund door contextspecificiteit in leerdoelen. Het op kritisch reflectieve wijze integreren van APC competenties in verschillende beroepssituaties wordt bevorderd door de huisartsopleiders (en docenten) te trainen in het optimaliseren van hun didactische en communicatieve competenties. (Timmerman AA, Ram P, Cals JWL. Competentiegericht onderwijs in de Nederlandse huisartsopleidingen: arts-patiënt communicatie. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2011;30(4):130–142)

Summary

Introduction:

Competencies for doctor-patient communication are essential for medical practitioners. Progress made in these competencies by general practice trainees over the three-year postgraduate training programme was found to be unsatisfactory. Effectiveness of training in doctor-patient communication depends on the programme’s educational content. Inadequate integration of general practice context and educational content and lack of coherence between educational content, competencies and (context-specific) objectives might explain trainees’ unsatisfactory progress.

Methods:

We reviewed the training programmes for doctor-patient communication developed before 2009 by the eight Dutch institutes for vocational training in general practice, focusing specifically on the integration of competencies for doctor-patient communication within learning objectives with context-specific recommendations.

Results:

In three training programmes (Rotterdam, Leiden, AMC-UvA), competencies and context-specific learning objectives were well aligned and integrated in programmes for training sessions. Educational content for doctor-patient communication was best developed for year 1, with some learning objectives describing the general practice context. The emphasis was on generic communication principles. The institutes differed in the way competencies and learning objectives were linked.

Discussion:

Training programmes in doctor-patient communication varied considerably. Progressive integration of competencies, (context specific) learning objectives and assessment from years 1–3 requires close alignment of communication skill training with training in general practice. Transfer can be enhanced by incorporating typical situations from general practice into communication training programmes in order to develop more context-specific learning objectives. Well thought out integration of competencies for doctor-patient communication and different professional contexts within the training programme can be promoted by training supervisors and teachers of the general practice programmes how to optimise their didactic and communication competencies. Timmerman AA, Ram P, Cals JWL. Competency-based postgraduate training in general practice in the Netherlands: doctor-patient communication. Netherlands Journal of Medical Education 2011;30(4):130–142.)