Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Door toenemende sociaaleconomische gezondheidsverschillen, vergrijzing en groei van vaak leefstijl gerelateerde chronische ziekten in Nederland, is het van toenemend belang dat geneeskundestudenten tijdens hun opleiding inzicht verwerven in hoe ziekte en gezondheid samenhangen met factoren in de sociaal maatschappelijke context. Om geneeskundestudenten dit inzicht te geven, is juist een werkplek in de samenleving leerzaam. Community Engaged Learning (CEL) kan hieraan bijdragen. In CEL werken studenten, docenten en externe partners samen aan maatschappelijke uitdagingen.
Het buurtteam signaleerde dat cliënten met lage gezondheidsvaardigheden ondersteuning nodig hebben bij doktersafspraken in het ziekenhuis en dat juist bij hen ondersteuning uit het eigen netwerk ontbreekt. In Nederland heeft 1 op de 3 Nederlanders beperkte gezondheidsvaardigheden. Er is een duidelijke samenhang tussen beperkte gezondheidsvaardigheden en een slechtere gezondheid en hoger zorggebruik.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
De afdeling Public Health UMCU heeft o.b.v. bovengenoemde signalen een kleinschalig pilot “Medisch Maatje” ontwikkeld gebaseerd op CEL. Geneeskundestudenten begeleiden cliënten van het Buurtteam met lage gezondheidsvaardigheden bij een medisch traject.
Acht studenten vergezelden zes cliënten van het buurtteam op vrijwillige basis bij doktersbezoek(en). Ter voorbereiding kregen studenten training over communicatie en rollen/verantwoordelijkheden. Het buurtteam selecteerde cliënten. Gedurende het hele traject stonden studenten letterlijk naast de cliënt: bij een doktersbezoek bereidden studenten dit voor met de cliënt bij hen thuis, studenten gingen mee, en bespraken het bezoek vervolgens na.
Onderwijsvormen gebaseerd op sociaal maatschappelijke context en betrokkenheid vanuit het sociaal domein, zoals Medisch Maatje, bestaan nog niet. Dit onderzoek evalueert het effect van Medisch Maatje op de leeropbrengst, de voor- en nadelen voor cliënten en Buurtteam en de logistieke uitdagingen. Effectevaluatie vond plaats middels kwalitatieve analyses (individuele interviews en focusgroepen). Er is gebruik gemaakt van semigestructureerde vragenlijsten, welke zijn getranscribeerd. Alle data is nu verzameld en zal worden geanalyseerd via thematisch analyse in Nvivo
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Voorlopige resultaten laten zien dat alle partijen enthousiast waren over Medisch Maatje. Studenten vonden het leerzaam. En van toegevoegde waarde t.o.v. het reguliere curriculum (zie quote). Cliënten voelden zich gezien, gesteund en het zelfvertrouwen nam toe.
Quote student:
“Nu sta je echt naast de patiënt, je gaat echt samen naar de afspraken en omdat je ook meer van het systeem om de patiënt heen ziet. Dan zijn dat echt problemen waar ik in het dagelijks leven en mijn omgeving ook niet, niet over na hoeven te denken. En dat gaf inzicht. En dankbaarheid. Ik denk dat het mijn empathie vergroot”
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Studenten hebben veel geleerd over sociale determinanten.
Buurtteam kon worden ontlast in taken.
Cliënten voelden zich gesteund. Discussie punt: 1 client is geïnterviewd.
Logistieke knelpunt: tijdsinvestering voor studenten.
Discussiepunt: hoe inbedden binnen het curriculum?
