Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):

Patiëntenpopulaties zijn steeds diverser, wat het noodzakelijk maakt dat toekomstige artsen geschikt onderwijs krijgen om de beste zorgkwaliteit te kunnen bieden. Het is de sociale verantwoordelijkheid van professionals in de gezondheidszorg om bij te dragen aan het collectieve welzijn van de samenleving en om ongelijkheden in gezondheid te verminderen (Dharamsi et al., 2011). Geneeskundestudenten hebben vaardigheden nodig om te werken in diverse teams en met diverse patiënten en gemeenschappen om de gezondheidsbehoeften van de bevolking te begrijpen en aan te pakken (Dutta et al., 2021). Het is echter niet duidelijk in hoeverre Geneeskundeopleidingen studenten voorbereiden op het nemen van sociale/maatschappelijke verantwoordelijkheid in hun carrière als zorgprofessional. Bovendien is er relatief weinig onderzoek gedaan naar de opvattingen van Geneeskundestudenten over de mate waarin hun opleiding hen voorbereidt op het werken als zorgprofessional in een diverse samenleving en naar hun ervaringen met inclusie en uitsluiting in het Geneeskundeonderwijs. Deze studie onderzoekt de percepties van Geneeskundestudenten naar in hoeverre zij voorbereid zijn op de omgang met een diverse populatie en onderzoekt hoe geaccepteerd studenten zich voelen tijdens hun studie. Het theoretische concept sociale verantwoordelijkheid van zorgprofessionals dient als basis voor dit onderzoek

Methode:

Vier semigestructureerde focusgroepen zijn gehouden met Geneeskundestudenten uit alle jaren van de studie die studeerden aan een Nederlandse universiteit. Voor de werving van studenten werd gebruikgemaakt van een combinatie van doelgerichte, gemaks- en sneeuwbalsteekproeftrekking. Er werden verschillende maatregelen genomen om een veilige omgeving te creëren en het de deelnemers zo gemakkelijk en laagdrempelig mogelijk te maken om hun ervaringen te delen tijdens de focusgroepen (bv. aandacht voor de volgorde van de onderwerpen, benadrukken dat er geen goede of foute antwoorden waren). De transcripties van de focusgroepen werden thematisch geanalyseerd, met aandacht voor de betrouwbaarheid van de bevindingen. Voor dit onderzoek werd vooraf ethische goedkeuring verkregen van de plaatselijke Institutional Review Board.

Resultaten (en conclusie):

De ervaringen van studenten konden als volgt worden gecategoriseerd: (1) (Minderheids)identiteiten en persoonlijke motivaties, (2) Begrip van diversiteit en een inclusieve leeromgeving, (3) Diversiteit in het onderwijs, (4) Ervaringen met uitsluiting, (5) Ervaringen met inclusie en (6) Gebrek aan bewustzijn. De belangrijkste bevindingen uit de focusgroepen waren dat studenten een gebrek aan diversiteit en bewustzijn in het medisch onderwijs observeerden en overtuigd waren van de noodzaak om diversiteit in grotere mate op te nemen en persoonlijk gemotiveerd waren om bij te dragen aan het opnemen van diversiteit in het curriculum. Studenten deelden verder uitsluitingservaringen zoals stereotypen en vooroordelen, maar ook enkele inclusie-ervaringen zoals gevoelens erbij te horen.

Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):

Op basis van onze bevindingen is het aan te bevelen dat Geneeskundeopleidingen (meer) diversiteit in het curriculum opnemen, onder andere in studiemateriaal, de taal die wordt gebruikt (inclusief taalgebruik), casussen en beoordelen. Het is ook belangrijk dat bewustzijn onder docenten en artsen over diversiteit en open gesprekken over diversiteit-gerelateerde onderwerpen worden gestimuleerd. Op deze manier kunnen (toekomstige) zorgverleners de beste zorgkwaliteit bieden aan hun diverse patiëntenpopulaties en sociale verantwoordelijkheid ontwikkelen (Dharamsi et al., 2011). Deze veranderingen moeten er ook voor zorgen dat alle studenten inclusie ervaren in de Geneeskundeopleiding.

Referenties:

Dharamsi, S., Ho, A., Spadafora, S. M., & Woollard, R. (2011). The physician as health advocate: Translating the quest for social responsibility into medical education and practice. Academic Medicine, 86(9), 1108-1113.

Dutta, N., Maini, A., Afolabi, F., Forrest, D., Golding, B., Korede Salami, R., & Kumar, S. (2021). Promoting cultural diversity and inclusion in undergraduate primary care education. Education for Primary Care, 32(4), 192-197.

***

Dit abstract is gebaseerd op het gepubliceerde artikel:

Verbree, AR., Isik, U., Janssen, J. et al. Inclusion and diversity within medical education: a focus group study of students’ experiences. BMC Med Educ 23, 61 (2023). https://doi.org/10.1186/s12909-023-04036-3