Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Het leven en de dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als arts leren we mensen te genezen, maar dat lukt en kan lang niet altijd. Ook dan kun je als arts veel voor een patiënt betekenen. De behandeling gaat door, alleen is deze niet gericht op curatie. Aandacht voor palliatieve zorg binnen de geneeskundeopleiding is daarom essentieel. Ook in het Raamplan 2020¹ is palliatieve zorg inmiddels opgenomen. Studenten dienen te weten dat tijdig spreken over het levenseinde heel waardevol voor patiënten kan zijn. Palliatieve zorg gaat niet alleen over laatste uren, maar juist ook over de laatste jaren. Ga de roze olifant niet uit de weg, maar praat er tijdig erover!

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Alle derdejaars bachelor geneeskunde studenten volgden dit jaar het practicum ‘De laatste levensfase’. Het practicum is onderdeel van een cursus waarin multimorbiditeit centraal staat. Palliatieve zorg is het thema van de laatste week. In 2021 werd dit practicum voor de eerste keer in herziene vorm geven. Vernieuwend aan dit practicum was dat er een video werd getoond van een gesprek tussen een patiënt in de palliatieve fase en een specialist ouderengeneeskunde. Vervolgens werd de video nabesproken. Het belangrijkste leerdoel van dit onderdeel was het belang inzien van praten met een patiënt over het levenseinde. Het tweede deel van het practicum bestond uit het bespreken van casuïstiek. Hierbij stond het medisch handelen bij een patiënt in de laatste levensjaren centraal.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Uit de evaluatie van het practicum bleek dat voor studenten onderwijs over palliatieve zorg zeer welkom is. Een ruime meerderheid van de studenten zou meer onderwijs over palliatieve zorg willen. Sommige studenten hadden weinig moeite met het praten over het levenseinde. Voor andere studenten was dit een van de eerste keren dat dit onderwerp werd besproken, of was het bespreken van het onderwerp lastig vanwege persoonlijke omstandigheden. Studenten vonden de video erg illustratief. Door het laten zien van de video kreeg de patiënt een stem en daardoor een belangrijke en educatieve rol binnen het practicum.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Onderwijs over palliatieve zorg in de opleiding geneeskunde wordt door studenten gewaardeerd. Het tonen van een video en het nabespreken hiervan helpt het gestelde leerdoel te behalen. De video illustreert het belang van tijdig spreken over het levenseinde. Door tijdens de opleiding aandacht te hebben te voor praten over het levenseinde, voelen studenten zich beter voorbereid op de praktijk.

Referenties (max. 2):

1 Raamplan Geneeskunde 2020 NFU