Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Mentaal welzijn van artsen in opleiding tot specialist (AIOS) staat momenteel volop in de belangstelling. Hoewel er al meer dan een decennium onderzoek naar dit onderwerp gedaan wordt, kampt een aanzienlijk deel van de AIOS met een verstoord mentaal welzijn. Dit kan zich onder andere uiten als vermoeidheid, stress, depressie en burn-out. Het kan ingrijpende gevolgen hebben zoals ernstige lichamelijke en psychische klachten, een toename van werkgerelateerde fouten en het voortijdig staken van de opleiding.(1)

Helaas worden de symptomen die passen bij een verstoord mentaal welzijn door de AIOS zelf vaak niet herkend.(2) Verschillende vragenlijsten kunnen hierin ondersteunend zijn. Deze vragenlijsten worden doorgaans gebruikt als momentopname en zijn vaak tijdrovend. Het dynamische karakter van mentaal welzijn vraagt echter om herhaaldelijke evaluatie. Een meetinstrument dat een beperkte tijdsinvestering vergt zou dat mogelijk maken. De AIOS kan daarmee inzicht krijgen in mentaal welzijn en het verloop daarvan gedurende de opleiding. Tijdige signalering van eventuele negatieve veranderingen hierin is essentieel voor zelfhulp of het zoeken naar ondersteuning en draagt bij aan een optimaal mentaal welzijn.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Uit de literatuur zijn factoren geïdentificeerd die mentaal welzijn bij AIOS beïnvloeden. Een expert panel heeft daaruit de acht meest relevante geselecteerd. Voor elke factor is een daarvoor gevalideerde single item question gekozen. Deelnemende AIOS krijgen deze vragen gedurende een jaar wekelijks aangeboden. De tijdsbelasting bedraagt enkele minuten per week. Uit de antwoorden wordt wekelijks een grafisch overzicht van het verloop van mentaal welzijn gecreëerd. Zo zijn veranderingen in één oogopslag te zien. Alleen de deelnemer zelf heeft toegang tot dit overzicht. Elke drie maanden wordt bij de deelnemers geëvalueerd of het op deze manier inzichtelijk maken van mentaal welzijn haalbaar is, gewaardeerd wordt en waar nodig leidt tot zelfhulp of ondersteuning.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

(Blanco gelaten, het betreft hier onderzoek in een vroege fase)

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Er is op dit moment veel aandacht voor mentaal welzijn en een toenemende behoefte aan adequate monitoring. Dit nieuw ontwikkelde meetinstrument is gekoppeld aan het opleidingsportfolio van de deelnemer. Naast toegankelijkheid zorgt dat voor anonimiteit, wat bijdraagt aan eerlijke beantwoording van de vragen en daarmee aan een representatief beeld van mentaal welzijn. De geanonimiseerde gegevens geven bovendien inzicht in het verloop van mentaal welzijn op groepsniveau. In een longitudinale survey studie zal de geschiktheid van dit instrument onderzocht worden.

Referenties:

1.

Wallace JE, Lemaire JB, Ghali WA. Physician wellness: a missing quality indicator. Lancet. 2009 Nov 14;374(9702):1714-21.

2.

Hochberg MS, Berman RS, Kalet AL, Zabar SR, Gillespie C, Pachter HL. Stress of residency: recognizing the signs of depression and suicide in you and your fellow residents. Am J Surg. 2013 Feb;205(2):141-6.