Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling:

In het waarborgen van patiëntveiligheid is het essentieel dat arts-assistenten (AIOS) tijdig om hulp vragen aan andere zorgprofessionals bij het leveren van patiëntenzorg. Hulp vragen is daarnaast een belangrijk onderdeel van leren op de werkplek. Onderzoek naar factoren die AIOS beïnvloeden in het hulp vragen, richt zich met name op de rol van supervisoren¹. Echter, vindt het werken en leren plaats in interactie met diverse andere zorgprofessionals (vb. verpleging, collega’s etc.) binnen een leerklimaat op de werkplek². Verrassend genoeg is de rol van deze andere zorgprofessionals en het leerklimaat nog onderbelicht gebleven in proces van hulp vragen. Om dit beter te begrijpen kijkt deze studie met een bredere lens naar factoren en actoren die het hulp vragen van AIOS beïnvloeden en hoe AIOS hier vervolgens mee omgaan. Dit onderzoek werd gestuurd door de vraag: Hoe komt het besluit van AIOS om hulp te vragen tot stand, en hoe beïnvloeden factoren en actoren op de werkplek dit keuzeproces?

Methode:

Geleid door Constructivist Grounded Theory methodologie, selecteerden we doelgericht AIOS uit één academisch ziekenhuis uit verschillende specialismen, opleidingsjaren en sekse. Dit resulteerde in 18 semigestructureerde interviews gehouden tussen februari 2019 en december 2019. Het verzamelen, coderen en analyseren van de data had een iteratief karakter, gekenmerkt door de voortdurende vergelijking van codes om thema’s te identificeren en relaties tussen thema’s te verkennen. In een later stadium van het onderzoek hebben we theoretische sampling toegepast totdat we theoretische saturatie bereikten.

Resultaten (en conclusie):

AIOS beschreven de beslissing om hulp te vragen als een constante afweging van vier aspecten: 1) het bieden van veilige en goede patiëntenzorg, 2) de motivatie om zelfstandig te werken en handelen, 3) het behouden van geloofwaardigheid als jonge arts, en 4) het borgen van een goede relatie met alle zorgprofessionals. AIOS illustreerden het balanceren van de vier aspecten als een interne dialoog, die in elke situatie binnen de patiëntenzorg optrad als ze overwogen hulp te vragen. De interne dialoog werd beïnvloed door omgevingsfactoren op de werkplek: de relatie met supervisoren, interacties met andere zorgprofessionals binnen de afdeling en het leerklimaat. In de wisselwerking tussen enerzijds de interne dialoog en omgevingsfactoren op de werkplek, stond het bieden van veilige zorg altijd centraal.

Discussie :

Dit onderzoek verbrede de lens waarmee werd gekeken naar hulp vragen bij het leveren van patiëntenzorg. Deze lens gaf een completer beeld van het sociaal complexe proces van hulp vragen voor AIOS. In het besluit om hulp te vragen, vonden we dat AIOS goede en veilig zorg vooropstelde naast de persoonlijke zoektocht naar autonomie en geloofwaardigheid. We stelde vast dat actoren en factoren op de werkplek interacteren met deze interne dialoog van AIOS. Dit onderschrijft het belang om theorieën rondom werkplekleren te gebruiken, teneinde alle factoren en actoren die van invloed zijn op het hulp vragen – en daarmee leren – van AIOS te duiden. Tevens heeft het leerklimaat wat een afdeling creëert invloed op het proces van hulp vragen. Daarentegen vertelden AIOS dat afdelingen zich hier nog niet voldoende bewust van zijn. Om de patiëntveiligheid en het leren van AIOS te blijven borgen, is het belangrijk dat afdelingen zich bewust zijn de expliciete en impliciete verwachtingen die zij uitdragen. Toekomstig onderzoek zou kunnen kijken naar bijvoorbeeld hoe supervisoren en verpleegkundigen het proces van hulp vragen van AIOS ervaren en welke rol zij hierin zien voor zichzelf.

Referenties:

Kennedy TJT, Regehr G, Baker GR, Lingard L. Preserving professional credibility: grounded theory study of medical trainees’ requests for clinical support. Bmj. 2009;338:b128.

Billett S. Learning through work: workplace affordances and individual engagement. Journal of Workplace Learning. 2001;13(5):209-14.