Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):

Wereldwijd toont onderzoek dat een cultureel diverse geneeskunde studenten- en aios populatie bijdraagt aan betere zorg. Desondanks zijn aios uit etnische minderheidsgroepen in de Nederlandse huisartsopleiding nog steeds ondervertegenwoordigd en lijken ze ongelijke kansen te ervaren.

Recent onderzoek bevestigt een verhoogd risico voor deze aios om als onderpresterend te worden beoordeeld¹. Een inclusieve leeromgeving lijkt cruciaal om dit probleem aan te pakken. Leeromgevingen zijn complex en betrokkenheid van alle organisatielagen is essentieel voor inclusieve leermogelijkheden. De Nederlandse huisartsopleiding, met haar duale leersysteem en externe klinische stages, is zo’n complex systeem.

Met dit Participatory Action Research (PAR) beoogden wij aanbevelingen te ontwikkelen voor een inclusief leerklimaat in de Nederlandse huisartsenopleiding.

Methode:

We pasten PAR-benadering toe om diverse perspectieven te verzamelen. Door purposeful- en convenience sampling vormden wij twee klankbordgroepen (elk zes leden), een meelezersgroep (dertien leden) en een managementgroep (zes leden), die beide Amsterdamse huisartsopleidingsinstituten vertegenwoordigden en divers waren in leeftijd, geslacht, etniciteit en positie binnen de opleiding.

Tijdens de Covid-pandemie had elke klankbordgroep zes online brainstormsessies, middels PLA technieken begeleid door de onderzoekers aan de hand van een semi-gestructureerde topic lijst, gebaseerd op ervaringen en wetenschappelijke literatuur over Diversiteit, Equity en Inclusion (DEI) in medische vervolgopleidingen. De transcripten van deze sessies werden aangevuld met schriftelijke commentaren van de meelezersgroep en vervolgens geanalyseerd door drie onderzoekers totdat zij consensus bereikten. Om voortgang van vervolg-klankbordsessies op basis van eerdere analyse mogelijk te maken, gebruikten wij ‘rapid analysis’², hetgeen snelle bruikbare inzichten opleverde. Wij gebruikten daarbij twee frameworks:

Het Building Equity Taxonomy (BET) framework dat DEI in opleidingssituaties verdeelt in vijf niveaus.

Het Wensing & Grol-framework voor implementatie van interventies in complexe organisaties zoals zorg- en onderwijsinstellingen.

Tenslotte prioriteerde de managementgroep tijdens een hybride bijeenkomst DEI-aanbevelingen die hieruit resulteerden, voor implementatie op basis van verwachte haalbaarheid, effectiviteit en opleidingsbehoeften.

Resultaten (en conclusie):

De klankbordsessies hadden een opkomst van 97%, en 100% van de meelezers voorzagen de transcripten van schriftelijke commentaren. Bij managementbijeenkomst was 40% van de deelnemers fysiek aanwezig en 60% online.

In lijn met de topic lijst zijn de resultaten onderverdeeld in twee secties: (1) verkenning van de huidige situatie en (2) ontwikkeling van DEI-strategieën voor de huisartsopleiding. De input van twaalf klankbordsessies en aanvullingen van dertien meelezers heeft geleid tot zeven concrete DEI-strategieën, waarvan de managementgroep er drie prioriteerde:

DEI-deskundigheidsbevordering voor alle betrokkenen binnen de huisartsopleiding m.b.v. trainingsprogramma’s;

Aanstelling van DEI-ambassadeurs in alle teams van de huisartsopleiding, die bijdragen aan kennisoverdracht, reflectie op eventuele vooroordelen, en deelnemen in DEI-netwerken;

Een actieve stem geven aan aios uit etnische minderheidsgroepen bij ontwikkelingen binnen de huisartsopleiding.

Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):

DEI-literatuur over medische vervolgopleidingen benadrukt complexiteit en het risico van onbewuste uitsluiting van etnische minderheden.

Ons onderzoek vult deze literatuur aan door PAR-technieken te gebruiken die alle belanghebbenden (inclusief aios) betrekken bij de ontwikkeling van DEI-strategieën. Het BET-framework toonde hoe de voorgestelde strategieën de vijf DEI-lagen in de onderwijssetting omvatten; het Wensing en Grol-framework bood structuur voor implementatie en prioritering. Deze aanpak heeft geleid tot de implementatie van drie DEI-interventies in de huisartsopleiding.

Om het effect hiervan te waarborgen, blijft betrokkenheid van belanghebbenden bij ontwikkeling van inclusieve onderwijsvaardigheden, beoordelingsstrategieën en curriculumontwerpen cruciaal. Vervolgonderzoek is nodig naar de impact van onze resultaten op DEI-kennis, -attitude, -gedrag en inclusie-ervaringen van aios uit minderheidsgroepen.

Referenties:

¹

van Moppes NM, Willems S, Nasori M, Bont J, Akkermans R, van Dijk N, et al. Ethnic minority GP trainees at risk for underperformance assessments: a quantitative cohort study. BJGP Open. 2023;7(1)

²Nevedal A, Reardon C, Opra Widerquist M, Jackson G, Cutrona S, White B, et al. Rapid versus traditional qualitative analysis using the Consolidated Framework for Implementation Research