Samenvatting

Achtergrond: De kwaliteit van docenten in het hoger onderwijs staat sterk in de belangstelling, zoals blijkt uit de ontwikkeling en implementatie van richtlijnen voor docentkwalificaties aan de Nederlandse Universiteiten.

Doel: Omdat medisch onderwijs een speciale positie inneemt binnen het hoger onderwijs heeft de OnderwijsCommissieGeneeskunde van het DisciplineOverleg Medische Wetenschappen (OCGDMW) een nationale werkgroep in het leven geroepen om een methode te ontwikkelen en criteria te wegen voor onderwijskwalificaties voor medische docenten. Deze werkgroep werd tijdens de ontwikkeling van het raamplan geïntegreerd met de werkgroep Docentprofessionalisering van de NVMO.

Methodes en werkwijze: Er is een raamplan ontwikkeld waarin de competenties beschreven zijn van docenten binnen het gehele medisch onderwijscontinuüm, inclusief tandheelkunde en diergeneeskunde.

Resultaten: Het raamplan onderscheidt drie dimensies: a) zes taakgebieden binnen het onderwijs (ontwikkeling – organisatie – uitvoering – begeleiding – toetsing – evaluatie); b) drie niveaus in de organisatie waarop docenten hun taken uitvoeren (micro-, meso- en macroniveau) en c) competenties als integratie van kennis, vaardigheden en attitude. Het geheel wordt beschreven als gedrag in een specifieke context. Het huidige raamplan is het resultaat van verschillende rondes van beschrijvingen, feedback vanuit het werkveld en van aanpassingen. Het is bedoeld als richtlijn met ruimte voor lokale invulling.

Discussie/conclusie: Het raamplan biedt een gemeenschappelijke taal die gebruikt kan worden zowel door docenten en docenttrainers, alsook door medewerkers kwaliteitszorg, personeelszaken en bestuurders. (Molenaar WM, Zanting A, Beukelen P van, Grave W de, Baane JA, Bustraan JA, Engbers R, Fick ThE, Jacobs JCG, Vervoorn JM. Een raamplan voor docentcompetenties binnen het medisch opleidingscontinuüm. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs2009;28(5):201–211.)

Summary

The quality of teachers in higher education is subject of increasing attention, as exemplified by the development and implementation of guidelines for teacher qualifications at Universities in the Netherlands. Because medical education takes a special position in higher education the Council of Deans of Medical Schools in The Netherlands installed a national task force to explore a method to weigh criteria for educational qualifications of medical teachers. For that purpose a framework was developed covering competencies of teachers throughout the medical education continuum and including medicine, dentistry and veterinary medicine.

The framework distinguishes three dimensions: a) six domains of teaching (development – organization – execution –coaching – assessment – evaluation); b) three levels in the organization at which teachers perform (micro, meso and macro level) and c) competencies as integration of knowledge, skills and attitude and described as behavior in specific context. The current framework is the result of several cycles of descriptions, feedback from the field and adaptations. It is meant as a guideline, leaving room for local detailing. The framework provides a common language that may be used by several groups, such as teachers, teacher trainers, quality assurance committees, human resource managers and institutional boards. (Molenaar WM, Zanting A. Beukelen P van, Grave, W de, Baane JA, Bustraan JA, Engbers R, Fick ThE, Jacobs JCG, Vervoorn JM, A framework of teaching competencies across the medical education continuum. Dutch Journal of Medical Education 2009;28(5):201-211.)