Samenvatting

Bestuurlijke organen op het gebied van de gezondheidszorg hebben op allerlei plaatsen in de wereld het initiatief genomen tot modernisering van de specialistenopleidingen. Enkele jaren geleden heeft ook Nederland wetgeving gekregen die een verandering in de curricula van medische specialistenopleidingen voorschrijft.

In dit artikel beschrijft de Begeleidingsgroep Beschrijvingen Opleidingsplannen Vervolgopleidingen (BBOV) de ervaringen met het ontwerpen van curricula voor specialistenopleidingen die gebruik maken van de Canadian Medical Education Directions for Specialists (CanMEDS).

De meeste Nederlandse wetenschappelijke verenigingen baseren hun curriculumontwerp op een model met drie stappen. Eerst verdelen zij de inhoud van hun specialisme in logische eenheden, zogenaamde thema’s. Als tweede stap kiezen zij binnen elk thema een beperkt aantal taken waarop de arts in opleiding tot specialist (aios) naast instructie en begeleiding getoetst dient te worden. Als laatste stap bepalen ze voor iedere gekozen taak een toetsmethode, waarbij steeds enkele CanMEDS competenties expliciet aandacht krijgen. Dit leidt tot een driestaps opleidingscyclus. Op basis van hun praktijkvoering en toetsing verzamelen de aios bewijs voor hun ontwikkeling en voegen dit in hun portfolio samen (1). Dit bewijs stimuleert de aios en de opleider om regelmatig te reflecteren op de globale ontwikkeling van de aios in de verschillende CanMEDS competenties en in de specifieke taken (2). Een persoonlijk ontwikkelplan structureert vervolgens toekomstige leerdoelen en -strategieën (3).

De ervaringen in Nederland sluiten aan bij internationale ontwikkelingen in de specialistenopleidingen en bij bestaande literatuur over leren op de werkplek. (Scheele F, Teunissen P, Luijk S van, Heineman E, Fluit L, Mulder H, Meininger A, Wijnen-Meijer M, Glas G, Sluiter H, Hummel T. De introductie van competentiegerichte specialistenopleidingen in Nederland. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2008;27(5):221-229.)

Summary

Medical boards around the world face the challenge of creating competency-based postgraduate training programs. Recent legislation requires that all postgraduate medical training programmes in The Netherlands be reformed.

In this article the Dutch Advisory Board for Postgraduate Curriculum Development shares some of their experiences with guiding the design of specialist training programs, based on the Canadian Medical Educational Directives for Specialists (CanMEDS).

All twenty-seven Dutch Medical Specialty Societies take three steps in designing a curriculum. First they divide the entire content of a specialty into logical units, so-called ‘themes’. The second step is discussing, for each theme, for which tasks trainees have to be instructed, guided, and assessed. Finally, for each task an assessment method is chosen to focus on a limited number of CanMEDS roles.

This leads to a three step training cycle: (1) based on their in-training assessment and practices, trainees will gather evidence on their development in a portfolio; (2) this evidence stimulates the trainee and the supervisor to regularly reflect on a trainee’s global development regarding the CanMEDS roles as well as on the performance in specific tasks; (3) a personal development plan structures future learning goals and strategies.

The experiences in the Netherlands are in line with international developments in postgraduate medical education and with the literature on workplace-based teaching and learning. (Scheele F, Teunissen P, Luijk S van, Heineman E, Fluit L, Mulder H, Meininger A, Wijnen-Meijer M, Glas G, Sluiter H, Hummel T. Introducing competency-based postgraduate medical education in the Netherlands. Dutch Journal of Medical Education 2008;27(5):221-229.)