Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Wanneer verloskundigen en artsen een autonomie ondersteunende interactiestijl gebruiken tijdens consulten helpt dit patiënten bij het nemen van eigenstandige beslissingen. Ervaren autonomie resulteert in hogere patiënttevredenheid en therapietrouw. Om die reden worden professionals getraind in het bevorderen van de autonomie van patiënten. In deze trainingen wordt gebruik gemaakt van ‘stocks of interactional knowledge’ (SIK); modellen en theorieën over interactie¹ die het belang van bijvoorbeeld samenvatten en het checken van het begrip verhelderen. Professionals kunnen deze SIK inzetten tijdens de interactie met hun patiënten in de praktijk.

Uit onderzoek blijkt dat het ondersteunen van de autonomie van patiënten voor veel professionals een uitdaging is. Onbekend is in welke mate professionals in deze interactie gebruik maken van SIK. Het doel van deze studie is door analyse van prenatale consulten een vergelijking te maken tussen de praktijk en de theorie van de SIK.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

In deze studie zijn twintig verloskundigen en gynaecologen geobserveerd. Per professional is de geluidsopname van één consult geanalyseerd om inzicht te krijgen in de manier waarop SIK worden gebruikt. De focus lag hierbij op het gebruik van SIK die, gebaseerd op de Self-determination theory, de autonomie van patiënten ondersteunen. Voor de inductieve, kwalitatieve analyse van de interacties werd gebruik gemaakt van principes uit de Conversation Analysis. Zo is gekeken naar beurtwisselingen maar ook naar woordgebruik, zinsconstructie en de structuur van het consult. De eerste analyses werden uitgevoerd door JK en AdlC. Uitgaande van een iteratief, analytisch proces werden gevonden interactiefenomenen en patronen in het interprofessionele researchteam bediscussieerd.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Patiënten en professionals veronderstellen regelmatig elkaar te begrijpen zonder dit te expliciteren. Interessant was hierbij het frequente gebruik van het woord ‘ja’ door zowel patiënt als professional waarbij men het met elkaar eens lijkt te zijn zonder dat duidelijk wordt waarover men het precies eens is.

Patiënt: Ik heb weleens wat verhalen gehoord.

Professional: Ja, precies.

Dit effect wordt versterkt doordat weinig wordt samengevat of wordt teruggevraagd hoe de informatie bij de patiënt is geland.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

In de geanalyseerde consulten wordt nauwelijks samengevat; een belangrijk onderdeel van SIK. Doordat het begrip van de patiënt eveneens weinig gecheckt wordt, ontbreekt een gezamenlijke kennisbasis. De basisbehoefte competentie van de patiënt kan hierdoor worden gefrustreerd en daarmee diens gevoel van autonomie.

De eerste resultaten laten een kloof zien tussen de SIK en de praktijk. Waarom gebeurt dit? Wat betekent dit voor het onderwijs? Het is belangrijk dit gat te dichten om de kwaliteit van de hulp bij besluitvorming te verbeteren.

Referenties:

1] Peräkyä A., Vehviläinen S. (2003) Conversation analysis and the professionals stocks of interactional knowledge. Discourse & Society:14(6):727-750.