Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
De eerste twee jaar van de bacheloropleiding Geneeskunde zijn voornamelijk theoretisch en ziektegericht. Studenten leren over de oorzaken, symptomen en behandelingen van ziekten. Echter, sociale, culturele en economische factoren die van groot belang zijn voor de maatschappelijke gezondheid en de zorg die mensen ontvangen, komen nauwelijks aan bod in de opleiding. Studenten missen tijdens hun coschappen of later als arts de benodigde kennis en vaardigheden om complexe gezondheidsvraagstukken aan te pakken. Studenten, alumni, patiënten en docenten benadrukken de behoefte aan een sterkere koppeling van theorie en maatschappelijke praktijk al vroeg in het geneeskundecurriculum. Hierdoor kunnen de opgedane inzichten direct worden toegepast in de coschappen.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
In studiejaar 2023-2024 hebben we een 10-weekse multidisciplinaire keuzecursus opgezet volgens het principe van community engaged learning (CEL). Deze cursus werd aangeboden in het laatste blok van bachelor jaar 2. Theoretische colleges werden gecombineerd met vrijwilligerswerk bij maatschappelijke organisaties in verschillende wijken in en rondom Utrecht. In de theoretische colleges behandelden we verschillende factoren die maatschappelijke gezondheid en zorg kunnen beïnvloeden. De onderwerpen waren zowel biomedisch (public health, farmacologie) als niet-biomedisch (culturele antropologie, thema’s rondom diversiteit en inclusie, communicatie, cultuur en geloof, narratieve geneeskunde). Wekelijks besteedden studenten 4-6 uur aan het vrijwilligerswerk. Hierdoor kwamen ze in contact met de verschillende doelgroepen van hun organisaties. De leerervaringen, successen en uitdagingen werden bijgehouden en besproken tijdens terugkomdagen en intervisiesessies.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Uit de reflectieverslagen van studenten en de evaluaties onder de studenten, docenten en maatschappelijke organisaties bleek dat de cursus positief werd gewaardeerd. Er werd een duidelijke meerwaarde gezien van het bespreken van verschillende thema’s die in het reguliere geneeskundeonderwijs niet of nauwelijks aan bod komen. Daarnaast bleek het CEL-element van de cursus bij studenten te zorgen voor verbeterde zelfbewustzijn, begrip en empathie voor de ander, verbeterde communicatie- en sociale vaardigheden en meer inzicht in de perspectieven van mensen uit andere ‘bubbels’ dan die van de student zelf. Verder kregen ze diepere kennis over het zorgsysteem en een meer holistische benadering van patiëntenzorg. Een verbeterpunt was dat voor de organisaties soms de leerdoelen onvoldoende duidelijk waren, waardoor het leerrendement voor de studenten minder was.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Uit de reflectieverslagen van studenten en de evaluaties onder de studenten, docenten en maatschappelijke organisaties bleek dat de cursus positief werd gewaardeerd. Er werd een duidelijke meerwaarde gezien van het bespreken van verschillende thema’s die in het reguliere geneeskundeonderwijs niet of nauwelijks aan bod komen. Daarnaast bleek het CEL-element van de cursus bij studenten te zorgen voor verbeterde zelfbewustzijn, begrip en empathie voor de ander, verbeterde communicatie- en sociale vaardigheden en meer inzicht in de perspectieven van mensen uit andere ‘bubbels’ dan die van de student zelf. Verder kregen ze diepere kennis over het zorgsysteem en een meer holistische benadering van patiëntenzorg. Een verbeterpunt was dat voor de organisaties soms de leerdoelen onvoldoende duidelijk waren, waardoor het leerrendement voor de studenten minder was.
