Context / probleemstelling of aanleiding
Probleemstelling:
Geneeskundeopleidingen proberen de studievoortgang te stimuleren en tegelijkertijd de diversiteit van de studentpopulatie te bevorderen om een groep toekomstige artsen te waarborgen die representatief is voor de samenleving. Een van de manieren om studievoortgang te verbeteren is het Bindend Studieadvies (BSA). Het BSA legt de norm op een aantal studiepunten (ECTS) dat de student in het eerste jaar moet halen. Het verhogen van de BSA-norm kan wisselende effecten hebben op verschillende studentgroepen1,2. Deze studie onderzoekt het effect van het verhogen van de BSA-norm in het eerste jaar van 40 ECTS (67%) naar 60 ECTS (100%) op de studievoortgang van geneeskundestudenten. Hierbij wordt onderzocht of dit effect verschilt tussen studentgroepen (gebaseerd op een combinatie van studentkenmerken). Naast de korte-termijneffecten (het succesvol afronden van jaar 1), worden ook de langetermijneffecten onderzocht (het halen van de bacheloropleiding).
Methode:
Drie 67%-cohorten (2011 t/m 2013, n= 1189) en drie 100%-cohorten (2014 t/m 2016, n=1233) eerstejaars Bachelor Geneeskundestudenten aan het Erasmus MC werden geïncludeerd, onderverdeeld naar de volgende studentkenmerken: geslacht (man/vrouw), etniciteit (wel/geen migratie-achtergrond) en vooropleiding (wel/niet vwo-diploma). Studievoortgang wordt gemeten aan de hand van drie dichotome uitkomstvariabelen: 1) nominaal (=60 ECTS) na 1 jaar, 2) uitval in jaar 1, en 3) bachelor afgerond in 3 jaar/4 jaar. De Mantel-Haenszel-test is gebruikt om odds ratio’s te berekenen, aangevuld met de Breslow-Day-test voor homogeniteit van odds ratio’s van subgroepen.
Resultaten (en conclusie):
Wanneer de BSA-norm wordt verhoogd van 67% naar 100%, studeren studenten significant vaker nominaal in jaar 1 (51% vs. 70%, OR=2.22). Voor mannen is dit effect sterker dan voor vrouwen (OR=2.94 vs. OR=1.85, Breslow-Day-test: p<0.05). Vooral mannelijke studenten met migratieachtergrond zonder vwo-diploma presteren beter, terwijl vrouwelijke studenten zonder migratieachtergrond en zonder vwo-diploma juist slechter presteren binnen de 100%-cohorten (OR=7.0 vs. OR=0.45, Breslow-Day-test: p<0.01).
Het aantal studenten dat uitvalt (staking zonder herstart en negatief BSA) in jaar 1 neemt significant toe in de 100%-cohorten (3.7% vs. 8.4%, OR=2.37). Dit effect is sterker voor studenten zonder migratieachtergrond dan voor studenten met migratieachtergrond (OR= 3.13 vs. OR=1.35, Breslow-Day-test: p<0.05). Het grootste effect treedt op bij vrouwen zonder migratieachtergrond met vwo-diploma, terwijl mannen met migratieachtergrond met vwo-diploma juist minder uitvallen in de 100%-cohorten (OR=5.18 vs. OR=0.50, Breslow-Day-test: p<0.01).
Er is geen verschil tussen de 67%- en 100%-cohorten voor het halen van de bachelor na drie jaar (bij beide cohorten ±55%) en na vier jaar (bij beide cohorten ±75%). studenten met een migratieachtergrond hebben echter in de 100%-cohorten wél een verhoogde kans op het halen van de bachelor na drie jaar vergeleken met studenten zonder migratieachtergrond (OR=1.39 vs. OR=0.97, Breslow-Day-test: p<0.05). Dit effect verdwijnt na vier jaar.
Discussie :
De strengere BSA-norm verhoogt studieprestaties in jaar 1, het meest prominent voor mannen en vooral mannen met migratieachtergrond zonder vwo-diploma. De strengere BSA-norm heeft geen significant effect op het aantal behaalde Bachelorsdiploma’s na drie jaar, al verandert de samenstelling van die groep wel (relatief meer studenten met een migratie-achtergrond). Deze studie toont aan dat beleidsmaatregelen een wisselende uitwerking kunnen hebben op specifieke studentgroepen, ook bij beperkte effecten voor de totale groep.
Referenties:
Arnold, I. J. (2015). The effectiveness of academic dismissal policies in Dutch university education: an empirical investigation. Studies in Higher Education, 40(6), 1068-1084.
Stegers‐Jager, K. M., Savas, M., van der Waal, J., van Rossum, E. F., & Woltman, A. M. (2020). Gender‐specific effects of raising Year‐1 standards on medical students’ academic performance and stress levels. Medical Education.
