Context / probleemstelling of aanleiding
Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):
Het mentaal welzijn van geneeskundestudenten staat onder druk.1 Hoewel veel aandacht uitgaat naar het selecteren van een goed presterende en diverse studentpopulatie,2 is er weinig bekend over het mentaal welzijn van op verschillende wijzen geselecteerde studenten tijdens de opleiding. In Nederland hebben verschillende toelatingsmethoden het afgelopen decennium naast elkaar bestaan: directe toelating op basis van hoge vwo-cijfers (vwo-cijfers), faculteit specifieke selectie (selectie) en gewogen loting (loting). Vwo-cijfers zijn positief geassocieerd met studieprestaties, maar selectie en loting lijken geschikter voor het creëren van een meer diverse studentenpopulatie. Om opleidingen inzicht te geven in het welzijn van studenten die op verschillende wijzen zijn toegelaten, beantwoorden we de volgende onderzoeksvraag: In hoeverre is het ervaren stressniveau van eerstejaars geneeskundestudenten geassocieerd met de wijze waarop ze zijn toegelaten: vwo-cijfers, selectie of loting?
Methode:
Zeshonderdvijftig van de 1144 (57%) Bachelorstudenten geneeskunde van het Erasmus MC uit cohort 2013, 2014 en 2018 namen deel aan dit onderzoek. Deze studenten werden toegelaten tot de opleiding op basis van hoge vwo-cijfers (40%), selectie (combinatie van CV, toets en vwo-cijfer; 51%) of gewogen loting (9%) en vulden een vragenlijst in over ervaren stressniveau (Perceived Stress Scale, PSS-14) in mei in jaar 1 van de opleiding. De associatie tussen selectiemethode (voorspeller) en ervaren stressniveau (uitkomst) werd onderzocht in een multilevel lineaire regressieanalyse, waarbij gecontroleerd werd voor geslacht en cohort. In een post-hoc analyse werden studieprestaties (alle 60 EC uit jaar 1 gehaald: ja [optimaal] versus nee [niet optimaal]) opgenomen in het multilevel model om te onderzoeken hoe studieprestaties samenhingen met ervaren stressniveau en hoe dit de relatie tussen toelatingsmethode en ervaren stressniveau beïnvloedde.
Resultaten (en conclusie):
Studenten toegelaten op basis van selectie (B=2.25 [0.80 – 3.63], p<.01, klein effect) of loting (B=3.95 [1.41 – 6.36], p<.01, middelgroot effect) hadden een hoger ervaren stressniveau vergeleken met studenten toegelaten op basis van vwo-cijfer. Het ervaren stressniveau van studenten toegelaten door selectie of loting verschilden niet significant van elkaar. De post-hoc analyse laat zien dat optimale studieprestaties waren geassocieerd met een significant lager ervaren stressniveau (B=-4.38 [-5.64 -3.12], p<.001, middelgroot effect). Na het controleren voor optimale studieprestaties was het verschil in ervaren stressniveau tussen studenten toegelaten op basis van selectie versus vwo-cijfer kleiner en niet langer significant, en nam het verschil tussen studenten toegelaten middels loting versus vwo-cijfer af van 3.95 tot 2.45 (B=2.45 [0.03 – 4.88], p<.05, klein effect).
Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):
Toelatingsmethoden die geschikter zijn om een meer diverse studentpopulatie te creëren – selectie en gewogen loting – zijn geassocieerd met een hoger ervaren stressniveau in het eerste jaar van de opleiding. Niet-optimale studieprestaties zijn geassocieerd met dit hogere ervaren stressniveau. Om diversiteit te behouden is het belangrijk om te achterhalen waarom studenten die worden toegelaten via loting en selectie minder goed presteren en meer stress ervaren vergeleken met studenten die worden toegelaten op basis van vwo-cijfer. Bij mogelijke oplossingen speelt de geneeskundeopleiding een belangrijke rol, omdat het diens verantwoordelijkheid is om het curriculum en de kwaliteiten en kenmerken die toegelaten studenten met zich meebrengen op elkaar aan te laten sluiten (alignment2). Daarbij kan het gaan om het (beter) waarderen van deze kwaliteiten, dan wel het (beter) ondersteunen in vaardigheden die ze missen. Op deze manier kan een deel van het gewicht van de schouders van de geneeskundestudenten worden overgeheveld naar de bredere schouders van de geneeskundeopleiding zelf.
Referenties:
1. Frajerman A, Morvan Y, Krebs M-O, Gorwood P, Chaumette B. Burnout in medical students before residency: a systematic review and meta-analysis. Eur Psychiatry. 2019;55:36-42. doi: 10.1016/j.eurpsy.2018.08.006.
2. Stegers‐Jager, K. M. (2018). Lessons learned from 15 years of non‐grades‐based selection for medical school. Medical Education, 52(1), 86-95. doi: 10.1111/medu.13462.
