Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Geneeskundestudenten uit Utrecht volgen hun eerste klinische coschap in bachelor jaar 3. Ter voorbereiding op dit coschap volgen ze een onderwijsblok, met o.a. een intensieve verdiepende anamnesetraining (communicatievaardigheden) en lessen medisch-technische vaardigheden. Het bleek dat studenten het moeilijk vonden om al hun opgedane kennis en vaardigheden ‘uit de schoolbanken’ geïntegreerd in te zetten bij een consult. Daarom geven we nu een ‘integratieles’ in de laatste week van het voorbereidende blok.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

In een kleinschalige werkgroep van ongeveer 12 studenten bootsen we een consult na met een patiënt, gespeeld door een simulatiepatiënt, op de spoedpoli van de interne geneeskunde. Studenten, in witte jas, voeren een anamnesegesprek, voeren lichamelijk onderzoek uit, en koppelen hun bevindingen terug aan hun ‘begeleider’, zoals ze dat ook in het coschap gaan doen. Tussendoor pauzeren we het consult om bewust de denkstappen van het klinisch redeneren expliciet te maken, en de studenten van aanvullende informatie over de patiënt te voorzien. Een belangrijk aspect in de feedback naar de studenten is de aandacht voor contact met de patiënt gedurende alle stappen van het consult, bijvoorbeeld hoe te communiceren met de patiënt tijdens het lichamelijk onderzoek (1). Bij deze les zijn een communicatiedocent en een docent medische-technische vaardigheden aanwezig.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Deze les wordt goed gewaardeerd met een 4,2 op 5 puntenschaal. Studenten geven aan dat het een realistisch beeld geeft van hoe het in de praktijk gaat. Alle stappen van een consult een keer kunnen doorlopen in een onderwijssetting, geeft ze meer zekerheid en houvast voor de transitie naar het praktijkleren.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Aandacht voor contact met en comfort voor de patiënt tijdens alle stappen van het consult bleek een belangrijk aandachtspunt voor studenten. Bijvoorbeeld: Wat zeg je tijdens de overgang van de anamnese naar het lichamelijk onderzoek? Wanneer laat je een patiënte een bh uitdoen tijdens het lichamelijk onderzoek? Wat zeg je bij een afwijkende bevinding, zoals een te hoge bloeddruk? Dit is moeilijker te oefenen in lessen waarbij alleen losse onderdelen van het consult uitgevoerd worden, en waarbij er veel geoefend wordt op medestudenten, omdat studenten elkaar (onbewust) helpen en coachen. De inzet van de simulatiepatiënt, bij wie studenten ook het lichamelijk onderzoek mogen uitvoeren, maakt dat dit voor studenten dichterbij een ‘echt’ consult komt.

Referenties (max. 2):

W.E.S. van den Broek, I.M.E. Caubergh-Sprenger, F.J.M. Grosfeld. Hoofdstuk 4: Omgang met de patiënt en communicatie tijdens het lichamelijk onderzoek. Boekhoofdstuk in: T. O. H. de Jongh et al. (Red.), Fysische diagnostiek, Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Nature 2022.