Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

In Nederland overlijden jaarlijks ruim 43.000 mensen aan de gevolgen van ongeneeslijke kanker (CBS). Patiënten gaan een fase in waarin behoefte is aan passende zorg in deze laatste levensfase die aansluit op de eigen waarden, wensen en behoeften. De huidige zorg en opleidingen zijn onvoldoende ingericht op deze vorm van zorg en richten zich vooral op het beter maken en het behandelen van mensen en minder op het ondersteunen van mensen die niet beter worden. 28% van de patiënten geeft aan dat ze na het slechtnieuwsgesprek hulp van zorgverleners in het ziekenhuis missen, een vast aanspreekpunt, aandacht voor naasten en advies over psychische klachten (NFK, 2018). Ook zorgverleners geven zelf aan onvoldoende geschoold te zijn op het gebied van palliatieve zorg (Nivel, 2020). Palliatieve zorg krijgt wel steeds meer een plek binnen de curricula. Maar het is momenteel nog geen standaard onderdeel binnen de mbo-, hbo- en wo-opleidingen. Tevens is er ook een tekort aan docenten die inhoudelijke en didactisch geschoold zijn op dit thema.

Om op de grote landelijke scholingsvraag naar Palliatieve zorg onderwijs in te kunnen spelen, worden sinds 2022 de krachten gebundeld in het landelijke scholingsprogramma SCHOLINGPZ. Het doel van het programma SHOLINGPZ is om voor 2026 een extra docentenpoule van 480 docenten te scholen in Palliatieve zorg en 3525 zorgverleners. De scholing vindt zo veel mogelijk interprofessioneel plaats en betreft verzorgenden, verpleegkundigen en artsen (specialisten).
Het landelijke scholingsprogramma wordt aangestuurd door Amsterdam UMC en uitgevoerd door diverse partijen in het Palliatieve zorg veld. Deze ontwikkeling is mogelijk gemaakt door het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF Kankerbestrijding).

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Het driejarig landelijke scholingsprogramma (2022-2025) omvat drie projecten en richt zich op docenten en zorgprofessionals in het mbo, hbo en wo/wo+ onderwijs: artsen, geneeskunde specialisten, MANP, PA, verpleegkundigen en verzorgenden.

1. Het opstellen en invoeren van een docentprofiel palliatieve zorg.

2. Professionaliseren van docenten door een landelijke uniforme scholing palliatieve zorg in mbo-, hbo- en wo-/wo+ opleidingen voor zorgverleners en bij- en nascholingen.

3. Een landelijke uniforme scholing palliatieve zorg voor zorgverleners (mbo-, hbo- en wo-/wo+).

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Projectfase 1 (inventarisatie en analyse) 2022 landelijke inventarisatie bestaand onderwijsmateriaal en ophalen behoefte aan scholing docenten en professionals.
Projectfase 2 (design & ontwerp) 2022/2023 inrichten en ontwerpen onderwijsmateriaal.
Projectfase 3 implementatie scholingen 2023/2024.
Projectfase 4 evaluatie 2023/2024.

De scholing wordt positief gewaardeerd. Vooral de verbinding die het landelijke programma SCHOLINGPZ heeft gebracht tussen alle partijen is van grote waarde. Bij de ontwikkeling en uitvoering zijn de stakeholders betrokken.

De deelnemers geven aan dat het prositief is dat de scholing direct toepasbaar is in de parktijk van docent en zorgverlener.

Verder wordt de kwaliteit van het onderwijsmateriaal en de wijze van les geven positief gewaardeerd: interactief, praktijkgerichte casussen, didactisch goed ontworpen.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Vanuit een landelijke aansturing van een onderwijsprogramma is het belangrijk om een goede samenwerking op te bouwen met het huidige onderwijs- en praktijkveld (de stakeholders).
Een transparante inrichting van het proces is hierbij essentieel. Met de opzet van een duidelijke communicatiestructuur wordt iedereen geïnformeerd en betrokken.

Referenties (max. 2):

IKNL en Palliactief (Gegenereerd op: 24-06-2024). Kwaliteitskader Palliatieve zorg Nederland.

O²PZ (2020). Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0.