Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
De opleidingen tot medisch specialist hebben ieder een landelijk opleidingsplan als fundament, zo ook de opleiding tot psychiater. Het Onderwijsbureau van de NVvP ontwikkelt samen met psychiaters landelijk kennisonderwijs dat nauw aansluit bij dit landelijke opleidingsplan en dat door de meeste aios wordt gevolgd. Dit onderwijs is vormgegeven als blended learning: onderwijs in een online leeromgeving aangevuld door tutorgestuurde bijeenkomsten in één van de acht regionale consortia waarin dit onderwijs wordt georganiseerd.
In 2019 is het landelijke opleidingsplan psychiatrie vernieuwd en voorzien van EPA’s en leerlijnen. Het Onderwijsbureau staat voor de uitdaging het kennisonderwijs hierbij te laten aansluiten.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Deze uitdaging houdt in dat het huidige cursusaanbod grondig moest worden hervormd met allerlei inhoudelijke en logistieke implicaties. Voor deze herziening was een aantal uitgangspunten geformuleerd: Zo wordt het huidige blended onderwijs heel goed gewaardeerd en we willen daarvan zoveel mogelijk hergebruiken. Ook moet het nieuwe kennisonderwijs aansluiten bij de EPA’s en de leerlijnen die in het nieuwe opleidingsplan zijn gepresenteerd en passen bij de levenslooppsychiatrie die de basis van de nieuwe opleiding is. Het onderwijs moet bovendien zo flexibel en individueel mogelijk worden, zodat het kan aansluiten bij de individuele opleidingsplannen van aios.
Hiertoe hebben we sessies georganiseerd met opleiders en aios. De opzet van deze sessies was gebaseerd op de Carpe Diem methodiek van Salmon (2013), een coöperatief ontwerpproces waarin in korte tijd (twee sessies) onderwijs wordt ontwikkeld, van schets tot (online) activiteit. Bij deze methodiek wordt alle tijd van de sessies ingezet voor het ontwerpen van iets dat daarna meteen kan worden gebruikt.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Na twee van dergelijke sessies ligt er een herontwerp van het onderwijsaanbod dat door de meerderheid van de stakeholders gedragen wordt. Het bleek echter onrealistisch om deze schets met de betrokkenen gelijk tot activiteiten uit te werken en twee sessies waren eigenlijk zelfs te weinig om tot een definitief herontwerp te komen. Na de sessies bleef nog tijd nodig voor het bijschaven van het herontwerp middels een rondgang bij de consortia.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Achteraf bezien bleek Carpe Diem als methodiek ongeschikt voor deze exercitie. Deze methodiek gaf weliswaar structuur aan de sessies, maar er was bij de deelnemers meer ruimte nodig voor gedachtevorming dan voor daadwerkelijke onderwijsontwikkeling. Er bleek sprake van een groot politiek speelveld met diverse belangen, die pas gedurende het proces steeds duidelijker werden, en er was continu bijsturing nodig om voldoende draagvlak te creëren. De daadwerkelijke onderwijsontwikkeling is daardoor vertraagd, maar wellicht kan Carpe Diem ons hier straks wel van dienst zijn.
Referenties:
– Landelijk opleidingsplan De Psychiater: https://www.nvvp.net/website/onderwerpen/opleiding
– Salmon, G. (2013). E-tivities: The key to active online learning. Routledge.
