Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Het veelvuldiger samenwerken tussen zorgverleners toont het belang aan van het kunnen afbakenen van je eigen grenzen en respecteren van grenzen van anderen. Zeker binnen gezondheidszorgopleidingen is hier nog werk aan de winkel (1).
Binnen het preventiebeleid grensoverschrijdend gedrag (GOG) (2) van de faculteit Geneeskunde KU Leuven werd een online module ontwikkeld voor alle studenten van alle opleidingen, waarbij aandacht is voor de positie als by-stander, slachtoffer of potentiële pleger.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
De online module heeft als doel studenten (a) bewust te maken van hun eigen opvattingen over GOG, (b) kennis te laten maken met wetenschappelijke evidentie en GOG-definitie die de universiteit hanteert, (c) handvaten aan te reiken om met GOG om te gaan en (d) op de hoogte te stellen van het meldsysteem, aangiftemogelijkheden en wettelijk kader.
De module is interactief opgebouwd met kennisclips, te beoordelen stellingen en situaties waarin studenten aangeven welke reacties (in-)adequaat zijn. Nadien volgt een zelftest en is er mogelijkheid tot feedback op de module.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
De module werd in mei 2024 vrijblijvend als piloot aangeboden aan 1ste bachelorstudenten uit de opleiding geneeskunde. Negenenzeventig studenten doorliepen de volledige module (= tot en met de zelftest). Negenendertig studenten (=50%) gaven ook feedback. Hieruit bleek dat de module als zinvol ervaren werd, men kennis kreeg van de instanties waar men terecht kan en hielp om adequater te reageren op GOG.
Daarnaast noemde men als mogelijke effecten een verlies van spontaniteit, hyperalertheid voor GOG en een herbeleving van eerdere ervaringen als slachtoffer.
Verbetersuggesties betroffen de toevoeging van een specifieke vaardighedentraining, meer voorbeelden uit de stages, een betere balans tussen de verschillende vormen (verbaal/fysiek/seksueel) van GOG.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Een theoretische online module is een zinvolle eerste stap om kennis te verwerven, zich bewust te worden van gedrag dat als grensoverschrijdend ervaren kan worden, en instanties te leren kennen waar men terecht kan. Een vervolg in de vorm van een praktische training waarbij studenten reacties op GOG kunnen inoefenen is essentieel.
Daarnaast is het ook belangrijk om studenten de kans te bieden met elkaar en evt. een coach in gesprek te gaan om potentiële negatieve effecten, zoals herbeleving, op te vangen.
Referenties (max. 2):
Geldolf M. et al. BMC Medical Education (2021) Sexual violence in medical students and specialty registrars in Flanders, Belgium: a population survey (https://doi.org/10.1186/s12909-021-02531-z)
Grensoverschrijdend gedrag — Faculteit Geneeskunde (kuleuven.be)
