Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

In het nieuwe raamplan 2020 ligt er meer nadruk op preventie en leefstijl. Maar hoe geven we dat vorm in ons onderwijs? Bestaande modellen en bestaand onderwijs over gezondheidsbevordering samen met kennis van psychologische basismechanismen kunnen gaan zorgen voor een personalized medicine. Maar hoe verander je een v(h)eilig huisje?

Beschrijving van de interventie/innovatie:

In het Nijmeegse curriculum geneeskunde is er voor gekozen om in de basale kennislijn mechanismen van gezondheid en ziekte aandacht te besteden aan gedrag als een belangrijke factor bij het veroorzaken, in stand houden en behandelen van (lichamelijke) klachten. Doel is dat studenten menselijk gedrag gaan begrijpen vanuit het biopsychosociale model en de 5 basismechanismen symptoomperceptie, stress, ontwikkelingstaken, leerprincipes en cognitief functioneren. Pas dan kan worden ingeschat hoe gezondheidsbevorderende gedragsveranderingen kunnen worden bereikt.

Onderwijs met in acht neming van de 5 basismechanismen is anders dan docenten gewend waren. Modellen als het ‘health belief model’ of ‘the theory of planned behaiour’ of praktische behandel en communicatie instructies zijn gangbaarder. Hoe kun je dit onderwijs op het gebied van gedrag en maatschappij in de verschillende modules meer laten aansluiten op het onderwijs over concepten en mechanismen met betrekking tot de 5 basismechanismen?

In het Nijmeegse curriculum heeft een inventarisatie plaatsgevonden van onderwijs over gedrag en maatschappij in de verschillende modules. Naar aanleiding hiervan is een voorstel geschreven voor afstemming van psychologische concepten, mechanismen en modellen in de verschillende onderwijsmodules. Vervolgens zijn verbindende basis slides gemaakt en hebben gesprekken met de coördinatoren van de verschillende modules plaatsgevonden om de mogelijkheden om de gewenste veranderingen te implementeren te bespreken.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

De resultaten van deze exercitie zullen worden gepresenteerd. Om op grond hiervan tot een gezamenlijk discussie te komen over de plek van onderwijs over gedrag en gezondheid in het curriculum. Op een manier die past bij de student van nu.

De belangrijkste ervaring? Bijna iedereen is van goede wil, maar v(h)eilige huisjes veranderen is moeilijk.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Ook voor het doorvoeren van veranderingen in het onderwijs zijn de stages of change en motivational interviewing onontbeerlijk. In de precontemplatie fase moet een breed draagvlak gecreëerd worden. Een netwerk van zowel artsen, psychologen als studenten die eenzelfde visie hebben over het belang van de behavioural medicine in het geneeskunde onderwijs is nodig. Het raamplan kan hier als uitgangspunt bij helpen. Ga in de contemplatiefase met veel mensen in gesprek over de voor- en nadelen van de veranderingen, en in de voorbereidingsfase doe je concrete voorstellen. En dan? Let’s do it!

Referenties:

Kaptein AA, Prins JB, Collette EH, Hulsman RL. Et al. Medische Psychologie. Bohn Stafleu van Loghum 2014.

Raamplan Artsopleiding 2020.

Zonder context geen bewijs. Den Haag, 2017