Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Samen beslissen is een competentie die aios tijdens de medische vervolgopleiding moeten ontwikkelen. Het vraagt om een complexe integratie van patiëntvoorkeuren, medische expertise en evidence in de communicatie tijdens het consult. Bekwaam worden in een complexe competentie vraagt om een longitudinaal leerproces in de klinische praktijk.1 De meeste trainingen in samen beslissen zijn echter korte onderwijsprogramma’s, waarbij de koppeling met het leren in de praktijk mist.2 Wij hebben een educational design research studie uitgevoerd om een leerlijn samen beslissen voor de huisartsopleiding te ontwikkelen en evalueren.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Tijdens de huisartsopleiding wordt werkplekleren, waarbij de aios werkzaam is in de huisartspraktijk onder begeleiding van de opleider, gecombineerd met een wekelijkse terugkomdag die wordt geleid door twee docenten. Opleiders hebben een maandelijkse terugkomdag. De innovatie bestaat uit twee componenten: (1) workshops voor opleiders en aios in jaar 1 en jaar 3 tijdens de terugkomdag, afgewisseld met werkplekleren in de huisartspraktijk, (2) integratie van samen beslissen in bestaande onderwijsprogramma’s van de terugkomdag. De leerlijn werd in samenwerking met de uitvoerende docenten uitgewerkt in concrete workshops.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Wij wilden zicht krijgen op de blauwdruk van de leerlijn en hoe hier maatwerk van gemaakt kan worden; hoe de leerlijn wordt geïmplementeerd en ervaren; en wat de effecten van de leerlijn zijn op attitude, werkplekleren in de huisartspraktijk en ervaren leerrendement. We maakten hierbij gebruik van data uit werksessies met docenten, observaties van de workshops, reflecties van docenten, aios en opleiders, en focusgroepen met aios en opleiders. De pilot en evaluatie heeft plaatsgevonden bij twee eerstejaarsgroepen en twee derdejaarsgroepen, afkomstig van twee verschillende opleidingsinstituten.
Door het uitwerken van de leerlijn in concrete workshops, kan er maatwerk worden gemaakt van de leerlijn, passend binnen de betreffende onderwijssetting. De nauwe samenwerking met de docenten creëert aandacht voor de implementatie van de leerlijn tijdens de terugkomdagen. Het parallel trainen van aios en opleiders lijkt ervoor te zorgen dat samen beslissen meer aan bod komt in consulten en tijdens het leren op de werkplek, waarbij er meer gerichte feedback wordt gegeven. De leerlijn zorgt voor bewustwording van het concept van samen beslissen en eigen lacunes in de toepassing, en stimuleert oefenen in de praktijk.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Het ontwikkelen van de competentie samen beslissen vraagt om een langdurig leerproces in de praktijk. Longitudinaal, geïntegreerd trainen is essentieel voor het leren toepassen van deze competentie. Het is hierbij van belang dat naast aios ook hun opleiders worden getraind. Opleiders hebben een belangrijke functie als rolmodel en klankbord in de opleidingspraktijk, en ondersteunen het leerproces van aios. Docenten hebben hierbij een verbindende rol en zorgen dat het thema actueel blijft.
