Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Het leren van vaardige communicatie vereist het afstemmen van communicatie op de patiënt en diens klacht in het consult. Hoewel er veel theorievorming is over hoe het leren van vaardige communicatie eruitziet in de medische vervolgopleidingen1, is er weinig inzicht in welke communicatie uitdagingen tot leren leiden en hoe huisartsen in opleiding (AIOS) deze herkennen. Communicatie uitdagingen op de werkplek lijken een essentieel startpunt voor leren. Door deze uitdagingen te identificeren, kunnen we de ontwikkeling van vaardige communicatie beter begrijpen, wat opleiders en docenten kan helpen om coaching gerichter af te stemmen. De onderzoeksvraag is: ‘Welke communicatie uitdagingen zijn te herkennen tijdens het werkplekleren van AIOS voor het ontwikkelen van vaardige communicatie over de tijd?’
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Een kwalitatieve studie met een longitudinale fenomenologische benadering werd uitgevoerd, waarbij klinische observaties, interviews en audio-dagboeken met acht eerstejaars -en vijf derdejaars AIOS uit Maastricht en Nijmegen werden getrianguleerd om communicatie uitdagingen in kaart te brengen. Thematische analyse van de databronnen op groepsniveau werd gevolgd door het maken van conceptuele narratieven over de thema’s in het leren van communicatie tijdens de individuele leertrajecten van AIOS. Deze narratieven en thema’s werden vervolgens gebruikt om met de ‘crafted stories’ methode twee verhalen te ontwikkelen over communicatie uitdagingen en persoonlijke leerervaringen van AIOS in jaar 1 en 3.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Er werden twee narratieven geconstrueerd voor eerste-en derdejaars AIOS, waarin de communicatie uitdagingen tijdens het leertraject worden beschreven. De uitdagingen van eerstejaars-AIOS waren voornamelijk gefocust op het leren toepassen van communicatievaardigheden, zoals stiltes laten vallen en het exploreren van zorgen van patiënten , om te komen tot wederzijds begrip. De uitdagingen van derdejaars-AIOS richtten zich op het aansluiten bij de context van de patiënt en afstemmen in het contact om vanuit gelijkwaardigheid samen te werken, zoals het sensitief zijn voor de behoeften van de patiënt in een behandelplan, samen beslissen en het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt door technieken als motiverende gespreksvoering.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Deze studie identificeerde communicatie uitdagingen van AIOS tijdens werkplekleren en hoe AIOS deze herkennen en gebruiken voor het ontwikkelen van vaardige arts-patiënt communicatie. Opleiders en docenten kunnen AIOS begeleiden bij het expliciet maken van deze uitdagingen door leeractiviteiten te richten op het afstemmen en monitoren van communicatiegedrag in het consult, ondersteund door een reflectieve dialoog. Voor eerstejaars-AIOS ligt de nadruk op het monitoren van patiëntgerichte communicatievaardigheden, terwijl bij derdejaars-AIOS de nadruk ligt op het afstemmen van communicatie op de patiënt en het ontwikkelen van een authentieke communicatiestijl.
Referenties (max. 2):
1.Verheijden M, Giroldi E, van den Eertwegh V, et al. Identifying characteristics of a skilled communicator in the clinical encounter. Medical Education. 2023;57(5):418‐429.
