Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

De toenemende complexiteit van vraagstukken en problemen binnen de gezondheidszorg vergt een interdisciplinaire aanpak, waarbij zorgprofessionals, onderzoekers en beleidsmedewerkers die het zorgdomein goed kennen, gezamenlijk creatieve en ongedachte oplossingen kunnen formuleren. Dat vraagt om nieuw onderwijs dat studenten voorbereidt om binnen het domein van de gezondheidszorg samen te werken met professionals vanuit uiteenlopende studierichtingen. Daarom werd aan de Radboud Universiteit Nijmegen het nieuwe onderwijstraject Health Care Humanities (HCH) ontwikkeld, mede op basis van een pilotevaluatie.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Bij wijze van pilot werd de bestaande minor ‘Medical humanities’ binnen het bachelor geneeskundecurriculum van april t/m juni 2021 op vier cursusdagen opengesteld voor studenten van andere faculteiten. Hoewel het om kleinschalig en volledig digitaal (i.v.m. Covid-19) onderwijs ging in een geneeskundesetting, beschouwen we dit toch voorzichtig als een vorm van interdisciplinair onderwijs, omdat studenten vanuit o.a. filosofie, letteren en geschiedenis participeerden. We evalueerden de ervaringen via nagesprekken met docenten, tussentijdse vragenlijsten (N=53) en een focusgroep (N=9) met studenten. Wat gebeurt er als geneeskundestudenten zich met medestudenten van diverse studierichtingen buigen over vraagstukken binnen de gezondheidszorg? Vindt er interdisciplinaire uitwisseling plaats, en zo ja, hoe? En wat zijn algemene aandachtspunten voor verder ontwikkelen van interdisciplinair onderwijs?

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Studenten leken in staat om verschillende perspectieven te herkennen, maar formuleerden die voornamelijk in monodisciplinair georiënteerde tegenstellingen tussen interfacultaire studenten enerzijds en geneeskundestudenten anderzijds. Studenten waren zich niet altijd bewust van de meerwaarde van hun eigen perspectief. Ook werd benoemd wat belemmerend of juist bevorderend werkte voor interdisciplinaire uitwisseling. Een vraag is hoe studenten de stap kunnen zetten naar daadwerkelijke integratie van meerdere wetenschappelijke perspectieven.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Ondanks de beperkingen van de setting van de pilot leerden we lessen die ook relevant zijn voor andere onderwijsontwikkelaars:

Het lijkt belangrijk om een neutrale en veilige setting te creëren met een gelijke verdeling van studierichtingen, zo min mogelijk machtsverschillen, en aandacht voor de context en timing van dit type onderwijs (1).

Het lijkt nodig om studenten aan het begin van interdisciplinair onderwijs te ondersteunen in het scherp stellen van het eigen perspectief, als mogelijkheidsvoorwaarde om ook de meerwaarde van andere perspectieven te kunnen zien.

De rol van de docent lijkt wezenlijk in het expliciteren van de verschillende perspectieven en meerwaarde daarvan. Voldoende reflectiemogelijkheden aanbieden voor de studenten om hun eigen en elkaars perspectief te leren (her)kennen lijkt belangrijk, evenals oog hebben voor eventuele twijfel of vooroordelen.

Qua onderwijsvormen werden vooral interactie via kleine discussiegroepen gewaardeerd en afwisseling tussen informatiezending en uitwisseling. Sommige studenten hadden behoefte aan (meer) zien van elkaars praktijk door bijvoorbeeld met elkaar mee te lopen.

Referenties (max. 2):

Costa M, Kangasjarvi E, Charise A. Beyond empathy: a qualitative exploration of arts and humanities in pre-professional (baccalaureate) health education. Adv Health Sci Educ Theory Pract. 2020;25(5):1203-26.