Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):

Wereldwijd onderzoek toont dat een cultureel diverse populatie van geneeskundestudenten en aios bijdraagt aan betere zorguitkomsten. Desondanks zijn aios uit etnische minderheidsgroepen in Nederlandse huisartsopleidingen ondervertegenwoordigd en lijken zij ongelijkwaardige kansen te ervaren. Studies bevestigen dat in medisch onderwijs hardnekkige verschillen bestaan in beoordelingen, waarbij studenten en aios uit etnische minderheden een verhoogd risico hebben op onvoldoende beoordelingen. Uitkomsten van internationaal onderzoek indiceren dat het ervaren leerklimaat een belangrijke factor is bij deze verschillen(1). Dit leidt tot lagere academische prestaties en een hoger uitvalpercentage, ondanks goede startkwalificaties en motivatie. Inzicht in de ervaringen van aios uit etnische minderheden met hun leeromgeving is daarom cruciaal om dit probleem aan te pakken. Dit leidde tot de volgende onderzoeksvraag:
Hoe ervaren aios uit etnische minderheidsgroepen het leerklimaat van Nederlandse huisartsopleidingen tijdens hun ‘reis door de opleiding’

Sub-vragen waren:
Welke specifieke uitdagingen komen zij tegen bij de verschillende aspecten van hun opleiding?
Welke steun ervaren zij daarbij?
Hoe zou hun ideale leeromgeving eruit zien?

Methode:

Dit kwalitatieve onderzoek gebruikte semigestructureerde interviews met aios uit etnische minderheidsgroepen. We selecteerden deelnemers op basis van maximale diversiteit in gender, leeftijd, etniciteit, sociaal-maatschappelijke achtergrond, migratiegeneratie en opleidingsfase. De analyse volgde een iteratief proces van open en axiaal coderen, waarbij thema’s werden gegenereerd, herzien en gedefinieerd. Twee onderzoekers analyseerden onafhankelijk en bereikten consensus; bij onduidelijkheid werd een derde onderzoeker geraadpleegd. Dataverzameling en analyse continueerden tot theoretische saturatie was bereikt. Voor een gestructureerde analyse van ervaren microagressies gebruikten wij Sue’s Taxonomie van Microagressies(2).

Resultaten (en conclusie):

Alle veertien deelnemers hadden te maken met microagressies en stereotypering binnen de overwegend ‘witte’ opleiding. Dit had negatieve gevolgen bij hun sollicitatie-, toelatings- en beoordelingsprocedures, sociale netwerken, begeleiding en professionele ontwikkeling. Hoewel deelnemers individuele contacten met collega’s en docenten als steunend waardeerden, misten zij institutionele steun en herkenbare rolmodellen. In hun ideaalbeeld zou de huisartsenopleiding unieke kwaliteiten van elke aios waarderen, een actief inclusiebeleid voeren, verplichte biastrainingen geven, persoonlijk mentorschap bieden, transparante normen hanteren en helder taalgebruik in toetsvragen bevorderen.

Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):

Onze bevindingen sloten aan bij de bestaande literatuur, maar boden een dieper inzicht in de diverse obstakels die aios tijdens ‘de reis door hun opleiding’ tegenkomen. Onderwijsaspecten, zoals beoordelingen van professioneel gedrag en communicatie, bleken sterk afhankelijk te zijn van individuele begeleiders, wat deze beoordelingen kwetsbaar maakte voor onvoldoende transparante en consistente criteria. Deelnemers gaven aan dat schijnbaar neutrale beoordelingen vaak verborgen vooringenomenheden bevatten. Tegelijkertijd beperkten strikte beoordelingsnormen bij toetsen juist de ruimte voor persoonlijke expressie, wat de persoonlijke en professionele ontwikkeling op een andere manier belemmerde.

Vooroordelen en verschillende vormen van microagressie vormden bovendien extra obstakels voor aios uit etnische minderheidsgroepen, bovenop de reguliere uitdagingen van de opleiding. Door microagressies te categoriseren volgens Sue’s Taxonomy, bleek vooral waakzaamheid nodig te zijn voor subtiele, moeilijk herkenbare microinsults en microinvalidations. Biastrainingen kunnen hierbij ondersteunend werken. Toekomstig onderzoek zou de impact en praktische betekenis van deze gerapporteerde ervaringen voor voortgang in de opleiding moeten onderzoeken. Bovendien kan participerend actieonderzoek bijdragen aan de ontwikkeling van breed gedragen interventies en inclusieve strategieën binnen de organisatie.

Referenties:

Referenties

Fyfe M, Horsburgh J, Blitz J, Chiavaroli N, Kumar S, Cleland J. The do’s, don’ts and don’t knows of redressing differential attainment related to race/ethnicity in medical schools. Perspectives on Medical Education. 2022;11:1-14.Sue DW, Capodilupo CM, Torino GC, Bucceri JM, Holder A, Nadal KL, Esquilin M. Racial microaggressions in everyday life: implications for clinical practice. American psychologist. 2007;62(4):271.