Context / probleemstelling of aanleiding
Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):
Veel (allochtone) geneeskundestudenten ervaren de traditionele summatieve beoordelingen in de coschappen als onrechtvaardig, onder meer vanwege verschillen in beoordeling tussen etnische groepen. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de kwaliteit van zorgverlening. Bij programmatisch toetsen (PT)(1) wordt daarentegen holistisch beoordeeld en deze toetssystematiek kent grote raakvlakken met kenmerken van eerlijke en rechtvaardige beoordeling. Het Amerikaanse model voor rechtvaardige beoordeling op de klinische werkplek van Teherani et al. (2020) gaat uit van positieve bijdragen van allochtone coassistenten en arts-assistenten (2), in plaats van te focussen op mogelijke tekortkomingen. Er werd bij een Nederlandse geneeskunde-opleiding vanuit dit antideficit perspectief onderzocht wat de percepties van etnische minder- en meerderheidsgroepen waren bij coschapbeoordelingen in de summatieve en PT systematiek en welke aspecten volgens studenten bijdragen aan rechtvaardige coschapbeoordeling.
Methode:
Binnen het ErasmusMC werd vanaf september 2023 PT geïmplementeerd in de coschappen. Dit onderzoek werd uitgevoerd bij de eerste groep die via PT werd beoordeeld en de laatste groep binnen de summatieve beoordelingssystematiek. In beide beoordelingsgroepen werden 5 coassistenten uit de etnische minderheidsgroep en 5 uit de etnische meerderheidsgroep geïnterviewd. In totaal werden 20 semigestructureerde interviews gehouden volgens het antideficit-interviewprotocol van Teherani et al (2). Deze vonden aansluitend aan het coschap heelkunde plaats omdat studenten dan twee verschillende coschappen (interne en heelkunde) van elk 10 weken hadden gevolgd en tenminste één formele voortgangsbeslissing hadden gekregen. De opgenomen interviews werden woordelijk uitgetypt en geanonimiseerd. Twee onderzoekers codeerden onafhankelijk van elkaar met behulp van sensitizing concepts en bespraken de codes van alle interviews om consensus te bereiken.
Resultaten (en conclusie):
De interviews duurden gemiddeld 33 minuten. Ondanks de positief geformuleerde antideficitvragen, benoemden coassistenten regelmatig negatieve aspecten. De summatieve beoordeling werd door vrijwel alle deelnemers als oneerlijk ervaren. PT werd daarentegen door de meeste studenten ongeacht hun etniciteit, als eerlijk ervaren. Redenen hiervoor waren het ontbreken van cijfers, de aanwezigheid van een rubric voor beroepsactiviteiten, minder variabiliteit tussen beoordelaars en supervisorbesprekingen. Ongeacht de beoordelingssystematiek, benoemden etnische minderheden vaker een onveilige werk- en leercultuur.
De geïnterviewden waren het eens over elementen van een eerlijke coschapbeoordeling in de ideale wereld: directe observatie van patiëntenzorg met beoordeling van groei en professionele identiteit en het geven van zinvolle feedback, een mix van verschillende beoordelaars, supervisorbesprekingen, longitudinale voortgangsbeoordeling en een tussentijds evaluatiegesprek. Daarnaast werden voorwaardelijke aspecten voor eerlijke coschapbeoordeling benoemd, zoals feedback-geletterdheid van docenten en een veilige leeromgeving. Hieruit is een nieuw model voor eerlijke coschapbeoordeling ontwikkeld.
Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):
Verscheidene aspecten van het antideficit model van Teherani et al (2020) (2) en van de PT-principes (1) kwamen niet naar boven in de interviews en werden niet opgenomen in het model voor eerlijke coschapbeoordeling. Daarnaast bevat dit nieuwe model elementen die noch in Teherani ’s model (2), noch in de PT-principes (1) voorkwamen. Dit hangt mogelijk samen met de verschillen tussen Amerika en Nederland en de relatief korte periode dat PT werd toegepast. Het nieuwe model biedt handvatten om tot eerlijkere coschapbeoordeling te komen, ongeacht etnische achtergrond. Dat leidt hopelijk tot een artsenpopulatie die de diversiteit in de samenleving beter weerspiegelt en bijdraagt aan het verkleinen van verschillen in de gezondheidszorg.
Referenties:
1. Heeneman S, De Jong LH, Dawson LJ, Wilkinson TJ, Ryan A, Tait GR, Rice N, Torre D, Freeman A, Van Der Vleuten CPM. Ottawa 2020 consensus statement for programmatic assessment – 1. Agreement on the principles. Medical Teacher 2021;43(10):1139–1148.
2. Teherani A, Perez S, Muller-Juge V, Lupton K, Hauer KE. A narrative study of equity in clinical assessment through the antideficit lens. Academic Medicine 2020;95(12S):S121–S130.
