Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Het belang van getraind worden in het voeren van spiegelgesprekken tussen dokters, patiënten en cliëntenraden wordt in toonaangevende visiedocumenten onderstreept. Spiegelgesprekken hebben aantoonbare verbeteringen en meer begrip voor patiënten opgeleverd. Onderzoek naar spiegelgesprekken in de patiëntenzorg geeft aan dat een veilige omgeving en effectieve feedback tot de belangrijkste factoren behoren, die invloed hebben op het eerlijk kunnen geven en ontvangen van feedback. Het trainen van feedbackontvangers is een onderdeel waarin geïnvesteerd dient te worden om leven lang leren te bevorderen1.
Coassistenten hebben een frisse blik op wat gebeurt op de werkvloer, echter vaak een aarzelende houding ten aanzien van feedback geven aan het opleidersteam. Dit wordt wel verklaard door een afhankelijkheidspositie en mogelijke opleidingsschade.. Voor een optimaal opleidingsklimaat is het belangrijk om een team feedback te geven. Dit stimuleert om meer bewust te zijn van de invloed van de voorbeeldfunctie en kan zorgen voor persoonlijke groei aan beide kanten, betere prestaties en verbeterde leeromgeving. Een essentiële voorwaarde is dat opleiders openstaan voor feedback en dat uit het gesprek daadwerkelijk verbeterpunten worden meegenomen1..
Gegevens over spiegelgesprekken tussen opleidersteam en coassistenten zijn spaarzaam; een pilot van 4 gesprekken liet een verbetering van professioneel handelen door coassistenten en opleidersteam zien2.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Gemodelleerd op de ‘klassieke’ spiegelgesprekken voeren we sinds 2021 ‘verwonder en verbetergesprekken’ (VVGs) tussen coassistenten en opleidersteam. Hierbij is het format van het ‘klassieke’ spiegelgesprek aangepast om juist de dialoog te laten plaatsvinden en om mogelijkheden te creëren concrete verbeteracties te formuleren. De term spiegelgesprek is vervangen door ‘verwonder en verbetergesprek’ (VVG).
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Coassistenten en opleidersteam hebben de VVGs enthousiast ontvangen. De coassistenten geven aan zich ‘meer gehoord’ te voelen, ze kunnen dieper ingaan op verwonder- en verbeterpunten en ervaren dat hun feedback mede door de dialoog meer impact heeft dan de gebruikelijke (digitale) evaluaties. Het opleidersteam ervaart het VVG als mogelijkheid tot reflectie op hun rolgedrag en wijze van opleiden; het geeft meer informatie dan de gebruikelijke evaluatie momenten.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Het VVG tussen coassistenten en opleidersteam creëert ruimte voor een leer- en daarmee een verbetercultuur. De dialoog geeft wederzijds begrip alsmede de mogelijkheid om van elkaar te leren. Het VVG traint in het ‘spiegelgesprek’, geeft mensen die onderaan de ladder staan de mogelijkheid hun stem te laten horen en creëert hiermee de mogelijkheid een onveilige omgeving aan te kaarten.
Referenties (max. 2):
Sargeant, J., Mann, K., Sinclair, D., Van der Vleuten, C., & Metsemakers, J. (2008). Understanding the influence of emotions and reflection upon Multi-source feedback acceptance and use. Advances in Health Sciences Education, 13, 275-288. doi: 10.1007/s10459-006-9039-x
Spiegelgesprek (Medisch Contact feb 2014) https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/coassistent-houdt-opleiders-spiegel-voor.htm
