Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Eén op de tien voorschriften door basisartsen bevat een relevante voorschrijffout [1]. Een van de oorzaken van deze voorschrijffouten is inadequaat farmacotherapie-onderwijs tijdens de geneeskundeopleiding [2]. Om het farmacotherapie-onderwijs beter te structureren is het noodzaak om een lijst met geneesmiddelen te ontwikkelen waarvan verwacht mag worden dat pas afgestudeerde basisartsen deze veilig en effectief kunnen voorschrijven zonder direct supervisie. Het doel van deze studie is om consensus te bereiken over deze lijst van geneesmiddelen.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Voor deze studie werd een aangepaste Delphi methode gebruikt. Een uitgebreide vragenlijst met 338 medicamenten werd samengesteld, gebaseerd op de WHO-model List of Essential Medicines en een literatuurstudie. Deze vragenlijst werd voorgelegd aan een panel van experts die in twee rondes hierover consensus probeert te bereiken. Het panel van 65 experts bestond uit zorgprofessionals uit verschillende disciplines en docenten van farmacotherapie onderwijs van alle medische faculteiten.

In de eerste ronde werden deelnemers gevraagd voor elk geneesmiddel op een vijf-punts Likertschaal aan te geven of een pas afgestuurde basisarts dit medicament veilig en effectief moet kunnen voorschrijven zonder directe supervisie (1= zeer oneens; 2=oneens; 3= niet eens, noch oneens; 4= eens; 5=zeer eens). Geneesmiddelen met een score 4 of 5 door ≥80% van de respondenten werden direct geïncludeerd. Geneesmiddelen met een score 4 of 5 door 50%-79,9%, tezamen met nieuw aangedragen geneesmiddelen, werden (her)beoordeeld in een tweede ronde. De overige geneesmiddelen werden geëxcludeerd.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

In totaal deden 51 (78%) experts mee aan de eerste ronde. De groep bestond uit internisten (16%), klinisch geriaters (4%), ANIOS (24%), chirurgen (6%), (ziekenhuis)apothekers (8%), onderzoekers (12%), huisartsen (6%), farmacotherapie docenten (10%) en andere medische specialisten (14%). 52% van alle deelnemers zijn klinische farmacologen (i.o.). De gemiddelde werkervaring in de zorg en in het onderwijs waren 10 respectievelijk 9 jaar.

Na de eerste ronde werden in totaal 116 geneesmiddelen geïncludeerd, 94 geëxcludeerd en 128 herbeoordeeld in de tweede ronde. Daarnaast werden 67 geneesmiddelen nieuw toegevoegd.
Ronde 2 bestaat in totaal uit 195 medicamenten. De data van ronde 2 wordt momenteel verzameld.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Na afloop van de tweede ronde wordt een landelijke lijst van geneesmiddelen samengesteld die door consensus van clinici en docenten is bereikt. Deze lijst kan zorgen voor betere patiëntenzorg door duidelijke kaders te geven aan basisartsen. Bovendien kan de lijst gebruikt worden om farmacotherapieonderwijs binnen de verschillende landelijke faculteiten te harmoniseren.

Referenties:

[1] Dornan et al (2009), URL: http://www.gmc-uk.org/FINAL_Report_prevalence_and_causes_of_prescribing_errors.pdf_28935150.pdf. Accessed 2021 Apr 12.

[2] Brinkman et al (2017),Clinical Pharmacology and Therapeutics, 101, 281 – 289.