Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Er is steeds meer aandacht voor de implementatie van onderwijsinnovaties en dit complexe proces is vaak onderzocht. Er is echter weinig aandacht voor het proces daarna: hoe kunnen onderwijsinnovaties worden behouden? In 2019 is binnen de geneeskundige vervolgopleiding tot arts Maatschappij en Gezondheid een herzien curriculum ingevoerd, waaronder een (stage)rotatiestructuur en overgang naar een landelijk werkgeverschap. Voorheen waren aios in dienst bij een opleidingsinstelling (meestal een Gemeentelijke Gezondheidsdienst – GGD) en volgde zij daar hun gehele opleiding. In het herziene curriculum zijn aios niet langer in dienst bij de opleidingsinstelling en volgen aios stages bij verschillende (opleidings)instellingen. Dit is een grote verandering en hoewel er steeds meer aandacht is voor de implementatie van onderwijsinnovaties, is het bij een dergelijke grootschalige verandering belangrijk om meer inzicht te hebben in de determinanten die bijdragen aan een blijvende verandering. Opleidingsinstellingen staan niet meer aan het roer, maar zijn voornamelijk faciliterend geworden in de uitvoering van het curriculum. Het eigenaarschap staat hierdoor onder druk. De vraag reist hoe opleidingsinstellingen dit ervaren en bereid zijn om de opleiding in de huidige vorm te blijven aanbieden. Literatuuronderzoek toont aan dat de participatie van gebruikers en eigendom van een innovatie de kans vergroten op succes op de lange termijn[1]. Het doel van deze studie is om de ervaringen met de rotatiestructuur binnen de opleidingsinstellingen en de impact ervan op de organisatie, in het bijzonder op het eigenaarschap, te onderzoeken.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Het onderzoek gebruikt het Consolidated Framework for Implemantiation Research (CFIR) methodologie[2]. Door middel van semigestructureerde interviews met belanghebbenden op organisatorisch niveau (o.a. opleidingsmanagers en -coördinatoren) worden de ervaringen met het nieuwe curriculum aan de hand van het CFIR model in kaart gebracht.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

De verandering in het curriculum en de aanstellingsstructuur heeft grote impact. Uit de eerste analyse van de interviews komen een aantal belangrijke ervaringen naar voren: het heeft effect op de betrokkenheid van de opleidingsinstelling, de controle van betrokkenen is veranderd en het heeft consequenties voor de motivatie.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

De rotatiestructuur en de manier waarop aios zijn aangesteld heeft een grote invloed op de opleiding. Uit dit onderzoek blijkt dat het invloed heeft op de betrokkenheid, de controle en motivatie van opleidingsinstellingen. Deze effecten gaan veel verder dan verwacht. Het is belangrijk om met deze neveneffecten rekening te houden bij grootschalige onderwijsveranderingen.

Referenties (max. 2):

[1] Fleiszer et al. The sustainability of healthcare innovations: a concept analysis. J Adv Nurs. 2015 Jul;71(7):1484-98. doi: 10.1111/jan.12633. Epub 2015 Feb 24. PMID: 25708256.
[2] Damschroder et al. Fostering implementation of health services research findings into practice: a consolidated framework for advancing implementation science. Implementation Sci 4, 50 (2009).