Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Aanleiding:
Op mondiaal niveau veroudert de bevolking. Zo zal in 2040 een kwart van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder zijn, waarvan bijna de helft ouder dan 80 jaar (1). Toekomstige dokters, de geneeskundestudenten van nu, zullen te maken krijgen met een groeiende groep oudere patiënten. Confrontatie met de vraagstukken, die kenmerkend zijn voor deze patiëntenpopulatie, zal daarmee eveneens toenemen. Dit is onafhankelijk van het specialisme waarin zij werkzaam zullen zijn.

Context en probleemstelling:

De ontwikkeling van een professionele identiteit is onderdeel van het dokter worden. Het ziektegerichte discours staat centraal in de geneeskunde opleiding. Hierdoor ontwikkelt de professionele identiteit zich richting een dokter die genezing van ziekte als doel heeft (cure) (2). Deze richting lijkt niet passend voor de zorg voor oudere patiënten waarbij behandeldoelen, naast cure, vaak gericht zijn op behoud van functionaliteit en kwaliteit van leven (care).
Hoe zorgen we ervoor dat de geneeskundestudent een dokter wordt, die voorbereid is op de zorg voor de oudere patiënt?

Behandeldoelen van het specialisme Ouderengeneeskunde zijn gericht op cure én care. Geneeskundestudenten opleiden in deze context kan de ontwikkeling van de professionele identiteit de richting geven die passend is voor de zorg voor oudere patiënten. Voor zover wij weten is hier geen literatuur over bekend. Om die reden hebben we in deze pilotstudie gekeken naar de invloed van de context van de Ouderengeneeskunde op de professionele identiteitsontwikkeling van geneeskundestudenten.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Methode:
Om deze invloed te onderzoeken, hebben we een kwalitatieve fenomenologische studie verricht.
Aan het LUMC volgen geneeskundestudenten (MA) een zes weeks coschap Ouderengeneeskunde in het verpleeghuis. De ervaringen van de geneeskundestudenten zijn geëxploreerd door het afnemen van semigestructureerde diepte-interviews zowel voor als na dit coschap. Voorafgaand aan deze interviews is de geneeskundestudenten gevraagd om een tekening te maken op de vraag ‘wie wil je zijn als dokter?’. Deze tekening is gebruikt als hulpmiddel tijdens de interviews. De resultaten zijn thematisch geanalyseerd.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Voorlopige resultaten:
Tijdens het coschap Ouderengeneeskunde lijkt het beeld dat studenten hebben van de patiënt, van de dokter en van de relatie tussen patiënt en dokter, te veranderen. Deze verandering betreft vooral een verschuiving van de balans tussen afstand en nabijheid, waarbij nabijheid, in de vorm van betrokkenheid, menselijkheid en gezamenlijkheid, meer gewicht krijgt.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Voorlopige lessons learned:
Het coschap Ouderengeneeskunde, dat in het verpleeghuis wordt gevolgd, lijkt een geschikte context te zijn waarin de professionele identiteit van de geneeskundestudent zich richting een meer ‘caring’ identiteit kan ontwikkelen.

Referenties:

(1) https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/bevolking/cijfers-context/vergrijzing

(2) MacLeod A. Caring, competence and professional identities in medical education. Adv Health Sci Educ Theory Pract. 2011;16(3):375-94