Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):

De hoge prevalentie van burn-out klachten onder artsen in opleiding (AIOS) is zorgwekkend. Burn-out wordt gekenmerkt door ernstige uitputting, mentale afstand, emotionele deregulering en cognitieve deregulering. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de AIOS, diens directe omgeving, en de patiëntenzorg. De determinanten die bijdragen aan de ontwikkeling van burn-out bij medische professionals (in opleiding) worden onderzocht. Werkeisen, persoonlijke- en werk-gerelateerde energiebronnen spelen hoogstwaarschijnlijk een belangrijke rol, maar zijn nog niet volledig ontrafeld.[1] Er is toenemende interesse in het concept psychologisch kapitaal als potentiele beschermende bron voor burn-out klachten. Psychologisch kapitaal verwijst naar de psychologische hulpbronnen (optimisme, hoop, veerkracht en zelfeffectiviteit) die iemand kan inzetten bij het oplossen van problemen en aangaan van uitdagingen. Onderzoeken naar dit nieuwe concept zijn echter nog schaars.

Onze onderzoeksvraag is: In hoeverre zijn werkeisen, persoonlijke energiebronnen (psychologisch kapitaal) en werk gerelateerde energiebronnen gerelateerd aan burn-out klachten bij AIOS?

Methode:

AIOS (n=100) van verschillende opleidingen binnen het Universitair Medisch Centrum Maastricht (Maastricht UMC+), zijn gevraagd een gevalideerde vragenlijst in te vullen, bestaande uit vragen over werkeisen en energiebronnen (werkdruk, werk-privé balans), werk gerelateerde energiebronnen (autonomie, steun van collega’s en leidinggevenden) en persoonlijk energiebronnen (de 4 dimensies van psychologisch kapitaal). De mate van burn-out klachten werd gemeten met de 12-itemversie van de Burnout Assessment Tool (BAT-12, range 1 – 5 [nooit – altijd]). Hiërarchische, meervoudige lineaire regressieanalyse werd uitgevoerd om de relatie tussen determinanten en burn-out klachten te onderzoeken.

Resultaten (en conclusie):

De gemiddelde BAT-12-score was 1.85 (standaarddeviatie: 0.41). Van de AIOS had 5% een hoog risico op burn-out, gebaseerd op de klinische afkapwaardes.[2] Het regressiemodel verklaarde 51% van de variantie in BAT-12: 27% door psychologisch kapitaal, 16% door werk-privé interferentie, 8% door werkeisen (p<0.05). Hoop en optimisme waren negatief gerelateerd aan BAT-12 (ß= -0.41, p=0.001 en ß =-0.31, p=0.002, respectievelijk). De andere twee dimensies van psychologisch kapitaal waren niet significant gerelateerd aan burn-out klachten. Een hogere werk-privé interferentie was significant gerelateerd aan een hogere BAT-12 (ß =0.08, p<0.05). In het totale model waren werkeisen niet significant gerelateerd aan BAT-12 scores (ß =0.08, p=0.45). Een sensitiviteitsanalyse liet echter zien dat de werkeisen wel significant gerelateerd waren met BAT-12 vóór de opname van werk-privé interferentie in het model (ß = 0.29, p<0.01).

Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):

In de onderzoekspopulatie werd een lage prevalentie gevonden van risico op burn-out, vergeleken met eerdere onderzoeken naar burn-out onder medische professionals. AIOS die hogere werkeisen en meer negatieve interferentie tussen hun werk en hun privéleven ervaren, hebben meer burn-out klachten. AIOS met meer psychologisch kapitaal (met name hoop en optimisme) hebben minder burn-out klachten. Interventies, zoals intervisie en coaching, die ingrijpen op werkeisen, werk-privé interferentie en psychologisch kapitaal, kunnen potentieel burn-out klachten voorkomen of verminderen. Dit, en potentiele verklaringen voor de gevonden lage prevalentie, dienen de aandacht te krijgen in toekomstig onderzoek.

Referenties:

Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. Journal of Organizational Behavior, 25(3), 293–315. https://doi.org/10.1002/job.248

Schaufeli, W. B., De Witte, H., Hakanen, J. J., Kaltiainen, J., & Kok, R. (2023). How to assess severe burnout? Cutoff points for the Burnout Assessment Tool (BAT) based on three European samples. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 49(4), 293–302. https://doi.org/10.5271/sjweh.4093