Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Bij de curriculumherziening in 2015 is een 3-jarig bachelor patiëntencontact onderwijsprogramma neergezet om studenten in een betekenisvolle context te laten studeren en aandacht voor patiëntgerichte zorg te expliciteren.
Patiëntcontactonderwijs draagt bij aan het ontwikkelen van essentiële vaardigheden zoals klinisch redeneren, communiceren en professionele vorming(1).
Het patiëntencontactonderwijsprogramma bestaat uit ‘Student meets Patient’ (SMP) en ‘Bring Your Own Patient’ (BYOP) onderwijs. Studenten gaan in groepjes (max. 8) in gesprek met een patiënt om het patiëntperspectief te verkennen, te leren communiceren met patiënten en ter inspiratie voor het leren. De patiëntcontacten vinden plaats in het ziekenhuis of eerstelijn (SMP), of via het eigen netwerk (BYOP).
Wij hebben geëxploreerd wat de ervaringen van studenten zijn met dit onderwijs: Wat werkt het beste om te kunnen leren van patientcontactonderwijs (best-practices)? We richten ons hierbij specifiek op het type onderwijs, de setting en de invloed van patiënten, medestudenten en begeleiders/artsen op het leerproces.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Medische bachelor studenten van het RadboudUMC zijn via hun digitale onderwijsomgeving uitgenodigd voor een vragenlijstonderzoek en een aanvullend focusgroep-interview. De vragenlijst bestond uit vragen over devormen van patientcontactonderwijs, setting, bijdrage van patiënten, medestudenten en begeleiders op het leerproces. Na analyse van het vragenlijstonderzoek is in een focusgroep dieper ingegaan op de betekenis van de antwoorden uit de vragenlijst.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
In de zomer van 2020 hebben 46 studenten de vragenlijst volledig ingevuld en is één digitale focusgroep gehouden met 3 studenten.
Studenten geven aan dat alle onderwijsvormen van het onderwijsprogramma leerzaam zijn. De helft van de studenten vindt het longitudinaal volgen van de patiënt (BYOP) het meest leerzaam, de andere helft de incidentele contacten (SMP).
Studenten gaven aan het meeste te leren van een patiënt die gemakkelijk uit zichzelf praat en veel vertelt (34%), van een 1:1 gesprek met een patiënt (82%) of met een studentenduo in gesprek met een patiënt (96%). Observatie van een arts-patientgesprek vindt 48% van de studenten leerzaam, een groepsgesprek is leerzaam voor 38% van de studenten. Studenten geven aan dat zij zich door patientcontactonderwijs het meest ontwikkelen binnen de competenties gespreksvoering (48x genoemd) en gedragen als een professional (79x genoemd). Studenten vonden indrukwekkende patiëntcontacten en patiëntcontacten waarin medische kennis in de praktijk toegepast kon worden het meest leerzaam.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Bovenstaande bevindingen zijn een stimulans om het patientcontactonderwijs verder te ontwikkelen met meer oog voor kleinschaligheid, regie bij de student in de keuze van patiënt en beter te integreren met het communicatie-onderwijs en onderwijs over professionaliteit.
Referenties:
Wenrich, M.D., Jackson, M.B., Wolfhagen, I., Ramsey, P.G., & Scherpbier, A.J. (2013). What are the benefits of early patient contact?-A comparison of three preclinical patient contact settings. BMC medical education,13(1),1-7.
