Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Toen de coschappen in het voorjaar van 2020 werden stilgelegd i.v.m. de covid-19-pandemie, hebben we binnen de masteropleiding geneeskunde VU een pilot blended learning op afstand gedaan in de coschappen KNO, oogheelkunde en dermatologie. Deze coschappen waren geschikt omdat hier enerzijds reeds veel ervaring met digitale onderwijsvormen was opgedaan en anderzijds sprake was van een ideale positionering halverwege masterjaar 2; direct na deze coschappen volgt een extramuraal blok waar coassistenten alsnog de gelegenheid krijgen om geleerde vaardigheden in praktijk te brengen. De coschapcoördinatoren Jochen Bretschneider (KNO), Ina Meenken (oogheelkunde) en Marjolein Wintzen (dermatologie) gingen i.s.m. stafmedewerkers en ICT aan de slag.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Blended learning is een mengvorm van contactonderwijs en ICT-gebaseerde onderwijsactiviteiten die elkaar versterken en wordt gedefinieerd als de combinatie van traditioneel ‘face-to-face’ leren in combinatie met asynchroon (alleen, in eigen tempo) en synchroon (met anderen) leren.1
Uitgangspunt bij de pilot was dat studenten na het volgen van het digitale coschap moesten voldoen aan de bijbehorende eindtermen. De coschappen op afstand werden thematisch opgezet, gestructureerd rond klinische onderwerpen, waarbij een gevarieerd pakket voor zelfstudie en leren in groepsverband werd aangeboden, zoals iBooks, eLearnings en video’s van ingrepen en onderzoek bij patiënten. Per week waren er gemiddeld vijf online sessies met de begeleider via videoconferencing.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Met de deelnemende masterstudenten werd de pilot geëvalueerd. Gemiddeld werden de coschappen met een rapportcijfer van 7,8 gewaardeerd (N=18, respons 25%). Ter vergelijking, de waardering van de ‘gebruikelijke’ klinische coschappen in deze disciplines was in het voorgaande studiejaar gemiddeld 3,4 op een vijfpunts Likertschaal (respons 24%). Alle studenten benoemden het aantal contactmomenten voldoende, ‘niet te veel en niet te weinig’.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
De pilot verliep succesvol en gaf inzicht in voor- en nadelen van blended learning op afstand tijdens coschappen. Gedegen voorbereiding, een taakverdeling en het toevoegen van een competitie-element lijken behulpzaam om actieve participatie en voldoende interactie te bevorderen.
Niet alle eindtermen kunnen worden behaald aangezien niet alle leermomenten op de werkvloer zijn te vervangen door afstandsonderwijs. In de pilot was sprake van vaardigheden die nog aan bod komen bij het coschap huisartsgeneeskunde; daarnaast worden in het skillslab extra mogelijkheden gecreëerd om vaardigheden te oefenen.
Er zijn vele voordelen:
studenten worden gestimuleerd om mét en ván elkaar te leren, er zijn goede mogelijkheden voor klinisch redeneren en er kan casuïstiek gecreëerd worden die niet dagelijks op de werkvloer zichtbaar is.
De recente ervaringen met blended learning in de masteropleiding geneeskunde VU laten zien dat voor geselecteerde disciplines een deel van een klinisch coschap aan te vullen of, indien nodig tijdens crisistijd, te vervangen is door andere onderwijsvormen.2
Referenties:
Bonk_CJ,_Graham_CE._The_handbook_of_blended_learning:_global_perspectives,_local designs._San Francisco,_CA:_Pfeiffer;_2006.
Reefman_K,_Wintzen_M,_Daelmans_HEM,_Boer_C._Blended_learning_bewijst_zijn_meerwaarde._ Medisch_Contact._2020_Dec_2;_49:14-17.
