Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Empathie is essentieel voor het leveren van patiëntgerichte zorg en wordt gedefinieerd als “het vermogen om de situatie, het perspectief en de gevoelens van de patiënt te begrijpen, en dat begrip over te brengen op de patiënt” (Mercer 2002).
Een van de manieren om de rol van de patiënt te leren begrijpen is wanneer een arts zelf patiënt wordt (Wilson 2008). Virtual Reality (VR) immersietraining blijkt een effectieve te zijn om empathie te leren voor een patiënt met ouderdomsproblemen (Dyer, 2018). Ons doel was een VR-video te maken waarin een student kan ervaren hoe het voelt om patiënt te zijn en wat het effect is van (de afwezigheid van) patiëntgerichte communicatie.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
Er is een 360graden-video gemaakt vanuit het perspectief van de patiënt in een ziekenhuisbed, die met een VR-bril kan worden bekeken. De video laat de deelnemer ervaren hoe het voelt om verschillende medische interacties (controleren infuus, controleren hartslag) te ondergaan zonder en met adequate patiëntgerichte communicatie door de zorgverleners (verpleegkundigen, artsen, stagiaires). De video werd getest in een groep van 3e jaars studenten geneeskunde en coassistenten (n = 17). Daarna werd een enquête over hun ervaringen afgenomen (Likert schaal 1-4: 1 = helemaal mee oneens- 4 = helemaal mee eens), gevolgd door een begeleide groepsdiscussie over hun ervaringen.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Na de training meldden studenten (n=17) dat de VR-ervaring hun begrip van de positie van de patiënt had verbeterd (score 3,2) en dat ze zich meer bewust waren van hun eigen gedrag (score 3,1).
Citaten over de video:
‘Ik voelde me meer een object dan een patiënt’ en ‘Een heleboel mensen rond het bed die over je praten, en niet met je!’
In de groepsdiscussie bespraken de studenten welk gedrag helpend was en hoe patiëntgerichte communicatie bereikt zou kunnen worden.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Studenten waren zeer positief over hun ervaringen met VR. Voordelen:
– Het vermogen om een kunstmatige wereld te creëren die echte emoties oproept;
– Een ‘eerste-persoons’-perspectief in 360 graden biedt de mogelijkheid om te ervaren hoe het voelt om een patiënt te zijn die in een ziekenhuisbed ligt.
– Het ervaren van VR is mogelijk op een tijd en plaats onafhankelijke manier
– VR-technologie is betaalbaar en toegankelijk.
Referenties:
The making of: een interview met de makers en studenten over de voordelen van VR via www.youtube.com/watch?app=desktop&v=SFlxfyWJMVw&feature=youtu.be
VR film ‘De rollen omgedraaid’ via www.youtube.com/watch?v=cfEA3BsJQuY
Wilson, I. B. (2008). “When doctors become patients.” J Clin Invest 118(5): 1588-1588.
www.aamc.org/news-insights/trading-places-when-doctors-become-patient (accessed: 27-01-2020)
Batt-Rawden SA, Chisolm MS, Anton B, Flickinger TE. Teaching empathy to medical students: an updated, systematic review. Acad Med. 2013 Aug;88(8):1171–7. DOI:
