Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

In het medisch onderwijs voor geneeskunde studenten wordt toenemend aandacht besteed aan het patiëntenperspectief op gezondheid, ziekte én patiëntparticipatie [1]. In het curriculum van het Radboudumc is veel aandacht voor met name communicatievaardigheden, klinisch redeneren en professionele ontwikkeling. Vanaf bachelorjaar 1 worden voor kleine groepen studenten unieke patiëntcontacten georganiseerd om in gesprek te gaan met de patiënt over ziekte, gezondheid en de consequenties daarvan voor het dagelijks leven.

Uit eigen ervaring weten we dat het stellen van vragen aan patiënten voor studenten niet altijd even makkelijk is. Wij hebben geëxploreerd wanneer en welke drempels studenten voelen bij het stellen van vragen aan patiënten bij patiëntcontact onderwijs om daarmee het patiëntcontactonderwijs te verbeteren.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Medische bachelor studenten van het RadboudUMC zijn via hun digitale onderwijsomgeving uitgenodigd voor een vragenlijstonderzoek en een aanvullend focusgroep-interview. De vragenlijst, gebaseerd op een literatuurvoorstudie, bestond uit open vragen en stellingen over thema’s en situaties die belemmeringen zouden kunnen vormen. Na analyse hiervan werd in een focusgroep dieper ingegaan op de oorzaak en betekenis van ervaren drempels en wat verbeterd kan worden. Data zijn gecodeerd en geanalyseerd met SPSS en Atlas.ti.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

In de zomer van 2020 hebben 58 (6%) studenten de vragenlijst volledig ingevuld en is één digitale focusgroep gehouden met 3 studenten uit verschillende jaarlagen van de bachelor.

Thema’s waar de grootste drempel bij ervaren worden, zijn voor respectievelijk 1e, 2e en 3e jaars studenten: de dood (83%-87%-90%), slecht nieuws (70%-73%-70%), seksualiteit (48%-87%-75%) en crimineel gedrag (48%-62%-75%). Situaties waarbij de grootste drempel ervaren zijn voor respectievelijk 1e, 2e en 3e-jaars studenten: Geen vragen hebben (30%-36%-40%), niet comfortabel voelen (30%-0%-20%) , emotionele patiënt (30%-21%-15%), anderen hebben betere vragen (30%-43%-40%), bang voor domme vraag (30%- 43%-40%). Uit kwalitatieve analyse komen belemmeringen naar voren als het gebrek aan ervaring in wat je wel of niet kunt vragen, intimiteit van vragen en de groepssamenstelling.

Drempelverlagende factoren zijn: de patiënt die uitnodigt tot vragen over moeilijke onderwerpen, een vaste groep studenten, die elkaar kent en het bewustzijn bij de student dat leren mag en komt met ervaring.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Inbedding van patiëntcontactonderwijs is belangrijk voor de opbrengst:

Patiëntgesprekken door studenten gaan beter als ze in een bekende en kleine groepssetting plaatsvinden.

Nabespreking van ervaren drempels en bijbehorende oplossingen helpen de student.

Patiënten zijn een stimulerende factor voor studenten.

Referenties:

Towle A, Bainbridge L, Godolphin W, Katz A, Kline C, Lown B, et al. Active patient involvement in the education of health professionals. Medical education. 2010;44(1):64-74.