Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Burn-out (BO) onder geneeskundestudenten lijkt toe te nemen, evenals klachten van depressie en angst. Dit kan leiden tot vatbaarheid voor medische fouten, verminderd empathisch vermogen en cynisme. Soms moeten studenten de studie onderbreken of zelfs stoppen. Onderzoek wijst uit dat BO het risico op middelenmisbruik en suïcidale neiging vergroot. Factoren die bijdragen zijn divers en variëren van persoons-, privé-, studie- tot omgevingsgerelateerde factoren. Deze factoren zijn niet goed in de Nederlandse context onderzocht.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Deze studie vormt de kwalitatieve helft van een dubbelstudie verricht onder geneeskundestudenten van het UMC Utrecht. In totaal werden 23 interviews afgenomen bij studenten van de “Selective Utrecht Medical Master” (SUMMA) track. Deze interviews werden getranscribeerd en geanalyseerd middels een grounded theory approach met Dedoose (versie 8.3.45). De eerste vier interviews werden door twee onderzoekers blind gecodeerd. Na discussie en aanpassing van de toegepaste coderingen, had de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid een kappa van 0,67.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Beschermende factoren voor BO klachten zijn sociaal contact en ondersteuning, in combinatie met voldoende tijd voor hobby’s en sport. Studiegerelateerde beschermende factoren zijn oprechte interesse in de opleiding, vroege praktijkervaring, patiëntcontact tijdens de lessen, een hoge mate van autonomie en de mogelijkheid om zelfstandig te werken tijdens coschappen.

Uitlokkende factoren bleken vooral hoge studiedruk, disbalans tussen studie en privé, hoog tempo van cursussen en coschappen, een perfectionistische mindset en het toegang hebben tot en delen van (statistieken van) tentamencijfers van andere studenten. De geïnterviewden noemden voor coschappen in het bijzonder nog de lange werktijden en soms negatieve werksfeer.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Studenten herkenden BO gerelateerde klachten en wisten beschermende factoren (sociaal netwerk, bezigheden buiten de studie, patiëntgerelateerd onderwijs en autonomie in coschappen) en uitlokkende factoren (studiedruk, perfectionistische mindset, competitieve en negatieve werksfeer) goed te noemen. Dit sluit aan op de literatuur, waarin “life satisfaction”, je nuttig voelen in je werk, en regelmatige fysieke activiteit en sport voorspellers zijn voor welzijn. Om beschermende factoren te versterken en uitlokkende factoren te verminderen, voeren verscheidene universiteiten wereldwijd (keuze)cursussen en voorlichting over psychische welzijn. Bijvoorbeeld via lessen in ontspanningstechnieken, bevorderen van hobby’s en sociale interacties en training in stress copingmechanismen.

Daarnaast zou de onderwijsomgeving kunnen bijdragen door bevordering van een veilige leeromgeving tijdens coschappen, anonimiseren van tentamencijfers en door te onderzoeken of tijdens onderwijs meer focus gelegd kan worden op kwaliteit in plaats van kwantiteit en competitie. Overstappen naar een pass/fail systeem in plaats van cijferwaardering wordt gunstig geacht voor BO preventie. Door het verhogen van “life satisfaction”, autonomie en het verlagen van studiedruk op verschillende aspecten kan mogelijk de prevalentie van BO onder geneeskundestudenten verminderd worden.

Referenties:

Op aanvraag