Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling:

Artsen hebben in hun werk met stressoren te maken, waaronder tijdsdruk en veeleisende interacties met patiënten. Hierdoor lopen zij een verhoogd risico op het krijgen van stressklachten en burn-out. Interventies zoals professionele coaching kunnen artsen helpen om de hoge werkeisen het hoofd te bieden en de kans op burn-out te verminderen¹. Coaching is een resultaatgericht, systematisch proces dat zich richt op het ondersteunen van cliënten in hun persoonlijke en/of professionele leven. Onderzoek heeft herhaaldelijk de positieve effecten van coaching op zowel welzijn (bijv. stress en burn-out) als prestatie (bijv. doelrealisatie) van cliënten aangetoond, ook bij AIOS^1-2. Toch blijft coaching zelf een black-box en is er weinig bekend over de effectiviteit van specifieke vraagtechnieken die coaches gebruiken om hun cliënten te begeleiden bij reflectie en het oplossen van problemen. Het doel van deze studie is tweeledig. Ten eerste onderzoeken we de effectiviteit van twee verschillende vraagtechnieken van coaches: oplossingsgerichte en probleemgerichte vragen. Wat zijn de effecten van deze vraagtechnieken voor emoties en cognities (zelfevaluatie, doeloriëntatie) van cliënten? Ten tweede onderzoeken we de korte- en langetermijneffecten van oplossingsgerichte en probleemgerichte coachingsvragen op oplossingsgericht gedrag, zoals het plannen en uitvoeren van oplossingsgerichte acties.

Methode:

183 AIOS en arts-onderzoeker/promovendi namen deel aan een online coachingsoefening en werden willekeurig toegewezen aan een van de volgende drie condities: (1) de oplossingsgerichte ‘succes’-vraagtechniek, (2) de oplossingsgerichte ‘wonder’-vraagtechniek en (3) de probleemgerichte vraagtechniek. Gevalideerde zelfrapportagevragenlijsten werden gebruikt om emotie (UWIST), zelfevaluatie (Core Self-Evaluations Scale, aangepast), doeloriëntatie (Achievement Goal Questionnaire, aangepast) en oplossingsgerichte actieplanning te meten. Twee vervolgmetingen maten de langetermijneffecten van de coachingsoefening op actie-uitvoering en het bereiken van de coachingsdoelen van de deelnemers.

Statistische analyses. De data werden geanalyseerd met behulp van variantieanalyses en contrast toetsen.

Resultaten (en conclusie):

Deelnemers (N = 183, waarvan 145 vrouwen, M_age = 30.71 jaar) waren AIOS (n = 159) en arts-onderzoekers/promovendi (n = 24), werkzaam in verschillende specialismen waaronder interne geneeskunde (n=33), kindergeneeskunde (n=16), neurologie (n=13), en anesthesiologie (n=12).

De resultaten laten zien dat deelnemers die hadden gewerkt met oplossingsgerichte vraagtechnieken meer positieve en minder negatieve emoties rapporteerden dan deelnemers die hadden gewerkt met de probleemgerichte vraagtechniek, F = 11.85, p < .001, ηp2 = 0.12 en F = 3.78, p = .025, ηp2 = 0.04. Deelnemers die hadden gewerkt met de oplossingsgerichte succes-vraag rapporteerden daarnaast vaker een oriëntatie die gericht is op het bereiken (in plaats van vermijden) van doelen dan deelnemers uit de andere twee condities, F = 3.83, p = .024, ηp2 = 0.04. Tot slot, deelnemers in alle drie condities rapporteerden een zelfde vooruitgang in doelverwezenlijking, F = 95.63, p < .001, ηp2 = 0.35. We vonden geen significante verschillen tussen de condities op de uitkomstmaten zelfevaluatie en actieplanning en -uitvoering.

Discussie :

Dit onderzoek toont aan dat de oplossingsgerichte vraagtechnieken in coaching vooral positieve effecten kunnen hebben op het welzijn (d.w.z. emotie) van AIOS en arts-onderzoekers tijdens en vlak na de coaching. Oplossingsgerichte vraagtechnieken lijken echter niet superieur aan de probleemgerichte vraagtechniek als het gaat om oplossingsgerichte actieplanning en -uitvoering. Het is daarom raadzaam om de vraagtechnieken in coaching flexibel aan te passen aan de behoeften van de cliënt om zo de best mogelijke resultaten te behalen.

Referenties:

¹ Solms, L., van Vianen, A., Koen, J., Theeboom, T., de Pagter, A. P., & De Hoog, M. (2021). Turning the tide: a quasi-experimental study on a coaching intervention to reduce burn-out symptoms and foster personal resources among medical residents and specialists in the Netherlands. BMJ open, 11(1), e041708.

² Theeboom, T., Beersma, B., & van Vianen, A. E. (2014). Does coaching work? A meta-analysis on the effects of coaching on individual level outcomes in an organizational context. The Journal of Positive Psychology, 9(1), 1-18.