Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Probleemgestuurd onderwijs (PGO) is een leermethode waarin studenten in kleine onderwijsgroepen (OWG), onder leiding van een tutor, authentieke casussen met discussie en zelfstudie dienen op te lossen. Hiervoor zijn excellente tutoren nodig die hun studenten zo sturen dat ze op het juiste leerpad én gemotiveerd blijven. Tutoren hebben behoefte aan goede feedback om zichzelf te blijven verbeteren en eveneens gemotiveerd te blijven. Tegenwoordig ontvangen tutoren voornamelijk feedback van studenten hetgeen vaak subjectief is en weinig narratieve feedback omvat. Recentelijk is de focus van tutor/docent evaluaties verschoven naar zelfbeoordeling en beoordelingen door collega’s en deskundigen (1). Zelfreflectie na een sessie is gekenmerkt door a) beperkt herinneringsvermogen aan eigen gedrag, omdat de focus op het begeleiden van het proces ligt, en b) gekleurde herinneringen, omdat negatieve situaties beter worden onthouden dan positieve. Dit probleem kan worden ondervangen door OWG-sessies op te nemen en vervolgens de video voor (zelf)reflectie te gebruiken. Deze video reflexivity ethnography (VRE) methode wordt al veel toegepast in de kliniek (2), maar lijkt ook uitermate geschikt voor docenten zelf-evaluatie.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

Voorafgaand aan een 8-weken blok hebben deelnemende tutoren een online vragenlijst (tutor interventie profiel) ingevuld. Gedurende het blok werden zij 2 keer gefilmd tijdens een OWG-sessie. Elke filmsessie werd gevolgd door een reflectie bijeenkomst. In deze bijeenkomst stelde iedere tutor 2 à 3 zelfgekozen fragmenten uit de eigen video ter discussie. De nadruk lag op positieve momenten waarin de tutor kon laten zien hoe studenten tot deelname en discussie werden gestimuleerd. Afsluitend werd een reflectie bijeenkomst georganiseerd waarbij ook de gefilmde studenten werden uitgenodigd om positieve fragmenten uit de video’s te laten zien. Van alle reflectiebijeenkomsten werd een audio opname gemaakt. Na de laatste bijeenkomst beantwoordden de tutoren de online vragenlijst opnieuw.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Het kijken in andermans keuken door de reflectie bijeenkomsten vonden vele tutoren heel leerzaam. Tevens werden zij zich meer bewust van hun eigen doen en laten tijdens een OWG. Tutoren herkennen door de reflectie bijeenkomsten dat zelfs kleine interventies, zoals een stilte laten vallen, al grote effecten op het proces in een OWG kunnen hebben.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

VRE helpt docenten zichzelf te blijven verbeteren door een beter inzicht te geven in je eigen gedrag tijdens een les. Daarnaast worden met de gekozen aanpak vooral de positieve kanten belicht en gestimuleerd. Ook al kan deze methode individueel worden toegepast, bleek uit deze studie dat juist het kijken naar andere docenten en de discussie als erg leerzaam werd ervaren. VRE is dus uitermate geschikt voor toepassing in een cursus docent professionalisering met meerdere cursisten.

Referenties:

1.Boerboom TB, et al. Medical teacher.2011;33(11):e615-23.

2.Iedema R, et al. BMJ Innovations.2015;1(4):157-62.