Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Mensen die stotteren zoeken vaak behandeling voor hun sociale angst. Logopedisten passen vaak desensitisatie toe, waarbij cliënten worden blootgesteld aan stotteren in verschillende situaties, zoals rollenspellen en gesprekken op straat. Deze techniek wordt ook gebruikt in logopedieopleidingen om studenten bewust te maken van hun attitudes tegenover stotteren. Sommige studenten vinden echter vrijwillig stotteren in het openbaar te moeilijk en beschamend. Daarom hebben we een leertraject ontwikkeld waarmee studenten deze stappen geleidelijk kunnen zetten, gebaseerd op recente ontwikkelingen in de klinische praktijk.

Stottertherapeuten tonen steeds meer interesse in het gebruik van Virtual Reality (VR) in hun therapie. VR-oefeningen bieden therapeuten volledige controle over de parameters, de mogelijkheid om de moeilijkheidsgraad geleidelijk op te bouwen en directe feedback te geven. We hebben deze recente vooruitgang vertaald naar het onderwijs, waarbij het essentieel is dat logopediestudenten tegelijkertijd zowel cliënt als toekomstige therapeut zijn.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

We ontwikkelden een VR-traject waarbij studenten logopedie de desensitisatie doorlopen op eigen tempo in een veilige omgeving. Cruciaal hierbij is dat studenten in een peer-to-peer behandeling elkaar helpen om te durven stotteren, en hierbij zowel de rol van cliënt als therapeut doorlopen. In het therapeut-traject leren ze baseline-bepaling en gedragstherapeutische technieken toepassen. Het ervaringsgericht leren beoogt ook sterker activeren van de theorie. Het cliënt-traject streeft ernaar dat studenten zich comfortabel leren voelen bij stotteren waardoor ze later zelf stotteren kunnen modelleren zonder enig (non)verbaal ongemak. Bovendien beoogt dit traject dat de student zich in de schoenen van de cliënt kan plaatsen, een essentiële vaardigheid omdat stottertherapie sterk steunt op therapeutische alliantie. De VR toepassing plaatst studenten in verschillende omgevingen uit het dagelijkse leven, bij de bakker, op straat, in een aula, … Ze worden gevraagd om, al stotterend, iets te bestellen of om de weg te vragen.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

We onderzoeken de impact van het VR-traject op de leerresultaten van studenten logopedie, zowel kwantitatief aan de hand van attitude-gegevens als kwalitatief met diepgaande analyse. Het blijkt dat de perceptie van ‘moeilijkheid’ sterk varieert onder studenten na het gebruik van de VR-toepassing. Sommigen vinden het scenario zeer gemakkelijk, terwijl anderen het als uitdagend ervaren.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Hoewel 100 studenten uit dit traject via een bevraging reeds aangaven dat ze de simulaties erg leerrijk vonden (link tussen theorie en praktijk, verhoogd besef van wat ze van hun cliënt verwachten), doet disability simulation ook vragen rijzen over ethische kwesties. Bovendien, zijn leerervaringen van de studenten écht empathisch-inclusief of eerder negatief-meelijdend?

Referenties (max. 2):

Fischer S, Osborne C, Tetnowksi JA. Student reflections of pseudostuttering: A qualitative retrospective study. In Philadelphia, PA; 2017.

Singer S. Transforming Transformative Disability Experiential Learning. Issues Teach Educ. 2016;25(2):23–40.