Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Jeugdartsen werken als specialist op het gebied van preventie en gezonde ontwikkeling aan het verbeteren van de gezondheid van individuele en van groepen kinderen. Kinderartsen werken als curatieve artsen voor kinderen. Maatschappelijk handelen is voor jeugdartsen een belangrijke competentie, omdat deze gaat over artsen die hun kennis en invloed inzetten om zowel individueel als populatiergericht gezondheid te bevorderen en het gezondheidszorgsysteem te verbeteren. In het publieke debat zijn kinderartsen echter als het gaat om opkomen voor betere gezondheid van kinderen meer zichtbaar dan jeugdartsen, bijvoorbeeld tijdens schoolsluitingen in de Covid-19 lockdowns. Hoewel maatschappelijk handelen een CanMEDS-competentie is waarin alle artsen worden opgeleid, concludeerde het visitatiepanel van de geneeskunde-opleiding dat deze nog weinig aan bod komt in de meeste geneeskundecurricula (1). Ook uit internationale literatuur blijkt dat integratie van gezondheidsaspecten op populatie- en maatschappijniveau in medisch onderwijs achterblijft. Barrières die beschreven worden, zijn onderschatting van het belang van deze onderwerpen of een focus op biomedische onderwerpen (2).
Jeugdartsen hebben dus kennis, vaardigheden en attitude van maatschappelijk handelen nodig in hun beroep, maar er is vooralsnog onvoldoende bekend over hoe zij dit in de praktijk brengen en hoe zij hierin worden opgeleid. In deze studie, als onderdeel van een promotieonderzoek over maatschappelijk handelen door jeugdartsen en kinderartsen, willen we kijken naar hun basisopleiding in maatschappelijk handelen. Het doel van deze studie is inzicht te krijgen in de manier waarop de competentie maatschappelijk handelen wordt beschreven en onderwezen in de basisopleiding geneeskunde in Nederland.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

We voerden een kwalitatieve studie uit die bestond uit een documentanalyse en semi-gestructureerde interviews. De documentanalyse omvatte een thematische analyse van formele curriculumdocumenten van de acht medische curricula in Nederland. De interviews werden gehouden met curriculumleiders die strategisch verantwoordelijk zijn voor de inhoud en uitvoering van de curricula, zoals de vice-decaan, bachelor-coördinator en master-coördinator. Individuele interviews werden verbatim getranscribeerd. Een thematische analyse werd gedaan om de belangrijkste onderwerpen en onderlinge samenhang inzichtelijk te maken.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

We dienden dit abstract in als lopend onderzoek. De dataverzameling loopt nog door tot het eind van 2022, tijdens het congres verwachten we resultaten te kunnen presenteren van analyses van de documenten en interviews. Deze resultaten betreffen gegevens over hoe onderwijs in kennis, vaardigheden en attitude van maatschappelijk handelen wordt vormgegeven, welke strategieën hierin worden gebruikt en welke barrières en bevorderende factoren er spelen bij curriculumleiders.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Deze studie biedt inzicht in maatschappelijk handelen in de basisopleiding vanuit het perspectief van curriculumleiders. Met de inzichten uit deze studie kunnen we aanbevelingen doen hoe onderwijs in maatschappelijk handelen in de geneeskunde-opleiding kan worden aangepast of versterkt.

Referenties (max. 2):

Geneeskundeonderwijs in Nederland 2017. Stand van zaken en uitdagingen. Utrecht: QANU; 2018.

Vyas et al. Public health matters: Innovative approaches for engaging medical students. Medical Teacher 2017; 39: 402-8.