Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
Eind februari 2021 verscheen het artikel van Geldolf et al. (2021) over de bevraging van grensoverschrijdend gedrag die studenten Geneeskunde tijdens hun opleiding (incl. stages) ervaren. Het artikel geeft aan 38,73% van de bevraagde studenten (ook binnen onze faculteit) rapporteerden het slachtoffer te zijn van minstens één type omschreven grensoverschrijdend gedrag. Bij de meeste types van grensoverschrijdend gedrag, werd er eveneens gerapporteerd dat niemand reageerde op dit gedrag. Op basis van deze analyses en door hierover in overleg te gaan met het beleid en onderwijscommissie(s) van de faculteit, willen we komen tot een facultair beleid die fysieke, emotionele en lichamelijke integriteit kan waarborgen.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
De Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen heeft samen met het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid (Sensoa) het curriculum van de opleiding Geneeskunde gescand op aandacht voor omgaan met grensoverschrijdend gedrag. Zo werden tevens te ontwikkelen competenties in kaart gebracht en werd een programma opgesteld. Hierbij werd er gekeken naar competenties vanuit drie niveaus: reactie, preventie en kwaliteit. Het werkveld (o.a. ziekenhuizen, praktijken huisartsen) en studenten van de opleiding werden betrokken om zo tot een gedragen interventie te komen met als doel het beleid en aanspreekpunten voor grensoverschrijdend gedrag transparant te communiceren.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Wij zijn gefaseerd te werk aan het gaan en zijn vertrokken vanuit de opleiding Geneeskunde, maar gezien de nood in de andere opleidingen van de Faculteit, stimuleren wij kruisbestuiving naar de andere opleidingen (Master Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie en Master Verpleegkunde en Vroedkunde) en bij uitbreiding de universiteit. Zo is er in eerste instantie een kerngroep Professionele ontwikkeling in het leven geroepen. Deze groep heeft het op zich genomen om projectmatig een campagne op te starten om bewustwording omtrent grensoverschrijdend gedrag in het curriculum te kunnen implementeren met betrokkenheid van de beleidsploeg. Alvorens dit mogelijk te maken zijn er professionaliseringssessies in samenwerking met Sensoa opgestart. Wij zijn aan de slag gegaan met het vlaggensysteem te gebruiken als taal bij het benoemen van grensoverschrijdend gedrag. Parallel is deze inhoud ook verwerkt in lespakketten met aandacht voor professionele ontwikkeling voorbereidend op stagemomenten in eerste bachelor, 3de bachelor en 2de master geneeskunde.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
De genomen acties, zoals de lessen bijvoorbeeld, hadden al zichtbaar impact gehad op reactie en preventie. Dit hebben wij verder onderzocht en stellen vast dat wij nu moeten inzetten op kwaliteit. Studenten slagen er al in om meldingen te maken, maar wij willen hen leren dit bespreekbaar maken in de situatie zelf. Dit vraagt training van een aantal vaardigheden waar wij nu trainingen voor gaan voorzien. Daarnaast is een professionaliseringssessies voor de medewerkers niet weg te denken. Transparantie over wat er met een melding gebeurt en hoe dit verder aangepakt wordt en wie hierbij betrokken is dient gecommuniceerd te worden blijkt ook zeer belangrijk. De komende periode zal nog veder ingezet moeten worden op het bereiken van alle medewerkers, studenten en betrokken werkveld van de universiteit om hetzelfde leerproces te kunnen laten doormaken.
Referenties (max. 2):
Mak-van der Vossen, M (2019) Learning from lapses. How to identify, classify and respond to unprofessional behaviour in medical students. Amsterdam: VU.
Geldolf, M., Tijtgat, J., Dewulf, L., Haezeleer, M., Degryse, N., Pouliart, N., & Keygnaert, I. (2021). Sexual violence in medical students and specialty registrars in Flanders, Belgium: a population survey. BMC medical education, 21(1), 1-9.
