Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

In de Master Advanced Nursing Practice worden verpleegkundigen in opleiding tot verpleegkundig specialist (vios) opgeleid. In het nieuwe ‘T-shaped’ beroepsprofiel van de verpleegkundig specialist uit 2019, zijn de rol van medisch behandelaar en gezondheidsbevorderaar onlosmakelijk met elkaar verweven. Gezondheid in beeld brengen vraagt echter om andere vaardigheden en een ander analytisch perspectief, dan het in beeld brengen van ziekte. Gezondheid is een subjectief en dynamisch concept, wat bijzondere eisen stelt aan het communiceren over gezondheid (1). Theoretische kaders en vaardigheidstrainingen integreren in curricula, om de rol van gezondheidsbevorderaar in onderwijs, onderzoek en praktijk gestalte te geven is daarom een uitdaging.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

De innovatie betreft een thematische thesiskring waarin onderwijs en onderzoek rondom het thema gezondheid verweven werden. Zeven vios startte een praktijkgebonden onderzoek naar beleefde gezondheid en ervaren regie daarover binnen patiëntengroepen in diverse zorgpraktijken (uiteenlopend van preventie in huisartsenpraktijk tot herstelzorg op Psychiatrisch Medische Unit in de tweede lijn). In een MS-teams leeromgeving werd lesmateriaal over theoretische kaders met focus op brede gezondheid aangereikt (o.a. salutogenese, biopsychosociaal model, International Classification of Functioning Disability and Health (ICF), Positieve Gezondheid, en ‘capability’-benadering (2)). Tijdens de thesiskringbijeenkomsten op school werden vaardigheden getraind (o.a. 2 dagdelen GG-ZZ gesprekstool, gebruik van bijbehorende GG-app om gezondheid van deelnemers te visualiseren gebaseerd op ICF model, methode workshop deductieve data analyse aan de hand van ICF begrippenkader) (2). Door middel van peer review van de verkregen interviews vond reflectie plaats op het hanteren van de GG-ZZ gesprekstool. Online werd in groepsverband geoefend met de data analyse op verkregen interviews.

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Het volledig aansluiten bij de betekenisgeving van de patiënt en daarmee een andere invulling van de rol als professional werd in het begin als lastig ervaren, maar was ook een eyeopener. ICF als conceptueel model en begrippenkader voor visualisatie van brede integrale gezondheid van het individu (member checking) en voor deductieve kwalitatieve analyse op onderzoekniveau (kennis genereren) draagt bij aan inzicht in de ervaren gezondheid van de eigen patiëntpopulatie. Door interviews analyseren ontstond dieper inzicht in eigen gespreksvaardigheden m.b.t. ervaren gezondheid.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Gezondheid centraal stellen doet een beroep op persoonsgerichte vaardigheden van de vios en vraagt ook om afleren van werkwijze. Kennis en skills aangereikt in deze pilot werkte door op attitude niveau richting een meer coachende rol tijdens praktijkvoering.

Referenties (max. 2):

van Druten VP, Bartels EA, van de Mheen D, de Vries E, Kerckhoffs APM, Nahar-van Venrooij LMW. Concepts of health in different contexts: a scoping review. BMC Health Serv Res. 2022 Mar 24;22(1):389.

Stallinga, H. A., Heerkens. Y.F. (2021). Functioneren als focus van zorg en welzijn; met ICF praktijkvoorbeelden. Houten, Bohn Stafleu van Loghum.