Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
In het huidige zorgsysteem staan de individuele behoeften en wensen van patiënten in toenemende mate centraal. Daarbij wordt nadruk gelegd op de capaciteiten van artsen om als coach te fungeren en de patiënt door middel van ‘samen beslissen’ te begeleiden in een passend zorgtraject, waarbij er aandacht moet zijn voor het perspectief en de gezondheidsvaardigheden van de patiënt. In Nederland is één op de drie patiënten beperkt gezondheidsvaardig; wat betekent dat zij in mindere mate bedreven zijn om informatie over gezondheid te verkrijgen, begrijpen en beoordelen in het kader van medische beslissingen.1 Beperkte gezondheidsvaardigheden zijn direct gerelateerd aan slechtere gezondheidsuitkomsten en een hogere mortaliteit.1
Een patiëntgerichte aanpak leidt volgens onderzoek tot een betere kwaliteit en een verhoogde efficiëntie van de geboden zorg.2 Hierbij wordt een beroep gedaan op communicatieve vaardigheden van de arts, waarbij het belang van aandachtig luisteren, aanvoelen wat een patiënt nodig heeft en hier op de juiste wijze bij aansluiten centraal staan.2 Het is cruciaal dat geneeskundestudenten tijdens de opleiding al ervaring opdoen met het patiëntenperspectief en de rol die zij als toekomstig arts innemen in het leveren van patiëntgerichte zorg.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
In het Co-Zorg project vragen wij Utrechtse geneeskundestudenten om de witte jas aan de kapstok te laten hangen en plaats te nemen naast de patiënt. Zo worden zij in een vroege fase van hun opleiding – in poliklinische setting en onder begeleiding van een specialist – geënthousiasmeerd om zich in te leven in het patiëntenperspectief. Na het volgen van een training over gezondheidsvaardigheden en gesprekstechnieken, staat de student een patiënt bij als buddy gedurende (de voorbereiding voor) het consult bij de arts. De student wordt uitgedaagd om zich te verdiepen in de belevingswereld van de patiënt, het gesprek aan te gaan over gezondheid en welzijn in de breedste zin, en aandacht te hebben voor de hulpvragen die hieruit voortkomen. Hiermee doet de student vaardigheden op die essentieel zijn voor zijn/haar verdere loopbaan.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Na een pilot van een jaar is het Co-Zorg project in het academisch jaar 2022-2023 ingebed in SUMMA (zij-instroom geneeskundeopleiding Utrecht). Tijdens het NVMO-congres delen wij graag de eerste ervaringen, uitkomsten en uitdagingen van deze nieuwe onderwijsvorm.
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Wij hopen anderen door middel van het Co-Zorg project te inspireren om een vergelijkbare onderwijsvorm in te bedden in het curriculum. Zo werken we als patiënt, student én specialist samen aan betere en meer passende zorg – niet alleen nu, maar ook voor de toekomst.
Referenties (max. 2):
Heijmans M., Brabers A. & Rademakers J., Health Literacy in Nederland. Utrecht: Nivel, 2018
Rathert, C., Wyrwich, M. D., & Boren, S. A. (2013). Patient-Centered Care and Outcomes: A Systematic Review of the Literature. Medical Care Research and Review, 70(4), 351–379.https://doi.org/10.1177/1077558712465774
