Context / probleemstelling of aanleiding

Context/probleemstelling of aanleiding:

Studeren in het hoger onderwijs eist van studenten een hoge mate van autonomie en zelfgestuurd leren. Echter, het zelf-reguleren van leren blijft een grote uitdaging: 60-80% van de studenten gebruikt passieve, en dus ineffectieve strategieën voor het lange termijn leren. Interventies op het gebied van zelfgestuurd leren concentreren zich meestal op het verhogen van (metacognitieve) kennis over leerstrategieën, maar de ondersteuning van een geleidelijke gedragsverandering en vertaling naar zelfstudie in de praktijk ontbreekt vaak.

Beschrijving van de interventie/innovatie:

In een samenwerkingsproject tussen alle faculteiten van de Universiteit Maastricht werd in 2017 het ‘Study Smart programma’ ontworpen met als doel studenten te ondersteunen bij het implementeren van effectieve leerstrategieën tijdens hun zelfstudie. Sindsdien is het programma door een meerjarig ontwerp- en implementatieproces o.b.v. inzichten van studenten, docenten, en onderzoekers verder ontwikkeld en aan de behoeftes van verschillende programma’s aangepast. Onderzoek liet zien dat het programma bij studenten het bewustzijn over en gebruik van effectieve leerstrategieën bevordert, ook op de langere termijn. Ook werden verschillen in leerprestatie tussen hoog, gemiddeld, en laag presterende studenten gedurende het programma kleiner.¹

Ervaringen/analyse van de implementatie:

Er is geen ‘one-size-fits-all’ benadering wat betreft de implementatie van het Study Smart programma. Op basis van ons onderzoek, de theorie van gepland gedrag en ervaringen uit het implementatieproces hebben we een aantal basisprincipes ontwikkeld. Deze principes kunnen als ontwikkelraamwerk dienen voor het ontwerpen en implementeren van een leerstrategieprogramma in verschillende contexten. De basisprincipes worden gekoppeld aan de leerprincipes van contextueel, samenwerkend, en reflectief leren, en komen terug in de drie sessies van Study Smart (bewustwording, oefening, reflectie). Study Smart is een, maar zeker niet de enige manier om deze principes in de praktijk toe te passen.

Lessons learned (implicaties voor de praktijk):

Ons doel is om begeleiding te bieden bij het ontwerpen en implementeren van een leerstrategieprogramma en het ondersteunen van een gedragsverandering richting zelfgestuurd en effectief leren. We gaan het ontwikkelraamwerk delen en voorbeelden geven hoe deze principes in het Study Smart programma vorm worden gegeven.

Principes

1. Studenten moeten kennis verwerven over effectieve leerstrategieën (gebaseerd op inzichten uit de cognitieve psychologie)

2. Neem bestaande studiegewoontes van studenten als uitgangspunt

3. Studenten moeten zich bewust worden van potentieel misleidende ervaringen tijdens het leren (metacognitie)

4. Maak onzekerheid en weerstand om te veranderen bespreekbaar

5. Ondersteun studenten in het opstellen van specifieke doelen en een plan van aanpak

6. Bied sturing in oefening en context-specifieke ondersteuning aan bij het gebruiken van effectieve leerstrategieën

Referenties (max. 2):

1 Biwer, F., Wiradhany, W., oude Egbrink, M.G.A., de Bruin, A.B.H. (2022). Supporting Students to Study Smart – A Learning Sciences Perspective. Dissertation Maastricht University.