Context / probleemstelling of aanleiding
Context/probleemstelling of aanleiding:
De meeste mensen vinden het belangrijk om actief betrokken te worden in medische besluitvorming en om zich als mens gehoord en serieus genomen te voelen. Goede communicatie en gevoelde verbinding, de kern van patiëntgerichte communicatie, geven patiënten daarbij aan als voorwaarde om tot samen beslissen te komen doordat dit het gevoel van veiligheid, wederzijds respect en vertrouwen geeft, dat zij hiervoor nodig achten. [1] In training en onderzoek wordt samen beslissen vooral benaderd als een technisch proces waarin patiëntgerichte communicatieprincipes niet expliciet getraind/onderzocht worden. [2] De relatie tussen samen beslissen en patiëntgerichte communicatie is mede hierdoor nauwelijks bestudeerd. Inzicht in de huidige toepassing en samenhang geeft richting in hoe scholingsinterventies vormgegeven dienen te worden.
Beschrijving van de interventie/innovatie:
In 82 op video opgenomen consulten van 41 medisch specialisten uit 18 verschillende disciplines in Isala, Zwolle, werd de mate van samen beslissen (gescoord middels de OPTION5 score) en patiëntgerichte communicatie (gescoord middels het Four Habits Coding Scheme (4HCS)) onderzocht. We analyseerden in hoeverre een hoge versus lage mate van samen beslissen en patiëntgerichte communicatie (hoger/lager dan de mediaan) samen voorkwamen, en bestudeerden de relatie hiervan met patiënttevredenheid, gebruik makend van de net promoter score.
Ervaringen/analyse van de implementatie:
Vergeleken met eerdere studies vonden we vergelijkbare 4HCS en relatief lage OPTION5 scores. De correlatie tussen beide was zwak (r = 0.29, p = 0.009). Een hoge mate van samen beslissen en lage mate van patiëntgerichte communicatie (en vice versa) werd vastgesteld in 38% van de consulten. De combinatie van een hoge mate van samen beslissen en patiëntgerichte communicatie (23% van de consulten) was geassocieerd met significant hogere patiënttevredenheidsscores dan de overige categorieën (score 9.6 versus 8.4-8.8, p = 0.002).
Lessons learned (implicaties voor de praktijk):
Samen beslissen en patiëntgerichte communicatie zijn geen synoniem van elkaar en kunnen afzonderlijk bestaan. Patiëntgerichte communicatie lijkt meer invloed te hebben op patiënttevredenheid dan samen beslissen; het gezamenlijk voorkomen van een hoge mate resulteert in de hoogste patiënttevredenheid. Samen beslissen lijkt dus het meest effectief, en te resulteren in de meest tevreden patiënten, als de arts eerst een goede relatie heeft opgebouwd met zijn/haar patiënt. Geïntegreerde training in samen beslissen en patiëntgerichte communicatie lijkt dus nastrevenswaardig, waarbij specifiek de huidige generatie artsen opgeleid worden (waar de nodige verbeterruimte werd geobserveerd) om de rolmodelfunctie voor toekomstige artsen goed te vervullen.
Referenties (max. 2):
[1] Shay LA, Lafata JE. Understanding patient perceptions of shared decision making. Patient Educ Couns 2014;96:295–301. https://doi.org/10.1016/j. pec.2014.07.017.
[2] Kunneman M, Gionfriddo MR, Toloza FJK, G ̈artner FR, Spencer-Bonilla G, Hargraves IG, et al. Humanistic communication in the evaluation of shared decision making: a systematic review. Patient Educ Couns 2019;102:452–66. https://doi.org/10.1016/j.pec.2018.11.003.
