Context / probleemstelling of aanleiding
Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):
Preventie, eerstelijnszorg en samenwerking tussen zorgprofessionals wordt steeds belangrijker en leidt tot complexe uitdagingen voor zorgprofessionals. Innovatieve en creatieve oplossingen vereisen een solide kennisbasis en adaptieve expertise. In medisch onderwijs leiden we primair op op de werkplek en vullen dit aan met relevant onderwijs. AIOS ervaren deze twee opleidingscontexten als gescheiden werelden (Peters et al., 2017). Als de grens tussen de leeromgevingen niet worden overbrugd, belemmert dit AIOS kennis en vaardigheden uit de ene leeromgeving effectief te gebruiken in de andere. Dit beïnvloedt de kwaliteit van de zorg en het ontwikkelen van adaptieve expertise. Grenzen tussen leeromgevingen bieden volgens Akkerman en Bakker (2011) ook leermogelijkheden; er is echter weinig bekend over hoe deze grenzen benut kunnen worden ten behoeve van leren. Dit onderzoek richt zich daarom op de vraag: Welke leermechanismen gebruiken AIOS als ze de grens tussen huisartsenpraktijk en onderwijsinstituut overbruggen?
Methode:
Dit is een deelstudie van een onderzoek naar onderwijsvernieuwing in de LUMC huisartsenopleiding, waar we tussen 2017 en 2021 een experimentele leeromgeving aanboden aan drie cohorten (N=21). Uitgangspunten van de vernieuwing zijn zelfsturend leren en verantwoordelijkheid voor de eigen opleiding. Op basis van een constructivistische Grounded Theory-benadering gebruiken we individuele- en groepsinterviews met AIOS die zijn afgenomen voor onderwijsevaluaties. Data zijn thematisch geanalyseerd op leermechanismen. Dit zijn processen die worden veroorzaakt door een grens en die het leren over de grens bevorderen. De data werden geanalyseerd door IM. Per cohort werden minimaal 4 interviews geanalyseerd met VN of IAS. Zij overlegden regelmatig over codering, dilemma’s en thema’s. In overleg met IM, VN, IAS en AK werden uiteindelijke thema’s geconstrueerd.
Resultaten (en conclusie):
De analysefase leverde twee thema’s op: 1) Hoe leren AIOS? 2) Wat leren AIOS?
Hoe?
AIOS gebruikten verschillende mechanismen om de grens tussen huisartsenpraktijk en onderwijsinstituut te overbruggen. AIOS bepaalden hun leerbehoeftes en vertaalden deze naar leerdoelen en leerstrategieën. Opleidingseisen en samenwerking tussen AIOS speelden hierbij een sturende rol. Opleidingseisen, als professionele kaders voor ontwikkeling, leverden input voor het vaststellen van leerbehoeftes en leerdoelen. Samenwerking tussen AIOS leidde tot meer zicht op eigen leerbehoeften. AIOS bepaalden op basis van de leerdoelen of zij individueel of gezamenlijk aan de leerdoelen werkten. Zo resulteerde onduidelijkheid over de samenwerking met Centrum Jeugd en Gezin (CJG) in een gezamenlijk werkbezoek waarbij jeugdartsen uitleg gaven over de organisatie.De AIOS beschreven de beginfase waarin zij zich leermechanismen eigen maakten als frustrerend omdat zij buiten hun comfortzone moesten handelen. Dit gaf hen het gevoel vast te lopen. Naarmate de AIOS meer ervaring opdeden, kregen zij meer vertrouwen in hun vermogen vorm te geven aan het eigen leren.
Wat?
Door mechanismen te gebruiken, bekwaamden AIOS zich in aspecten van medisch leiderschap en reflecteerden zij op hun rol als toekomstige huisarts. Geleid door opleidingseisen en opdrachten waren AIOS betrokken bij wijkgerichte zorg en reflecteerden zij op hun rol en identiteit als huisarts in de wijk. Door verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leren groeiden hun vertrouwen in hun ontwikkeling tot bekwame huisartsen.
Concluderend, AIOS gebruikten verschillende leermechanismen om te leren in twee opleidingscontexten. Naarmate zij daar bekwamer in werden, groeiden het vertrouwen het eigen leren vorm te geven.
Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):
Dit onderzoek wijst op het belang van een ondersteunend groepsproces bij leren in twee verschillende leeromgevingen. Door samen verantwoordelijkheid te nemen voor het leren groeide het vertrouwen zelfstandig vorm te kunnen geven aan een leven lang leren. Deze inzichten verrijken de theorie van Akkerman en Bakker (2011).
Referenties:
Akkerman, S. F., & Bakker, A. (2011).Boundary Crossing and Boundary Objects. Review of Educational Research, 81(2),132–169.
Peters, S., Clarebout, G., Diemers, A., et al., (2017).Enhancing the connection between the classroom and the clinical workplace: A systematic review. Perspectives on medical education, 6(3),148–157.
