Context / probleemstelling of aanleiding

Probleemstelling (inclusief theoretische onderbouwing en onderzoeksvraag/vragen):

Om de kwaliteit en continuïteit van de zorg te waarborgen, is intraprofessionele samenwerking (intraPS) tussen en tweedelijnsartsen steeds belangrijker. Ziekenhuisstages van eerstelijns aios in de tweedelijn bieden ruime mogelijkheden om intraPS te leren, maar deze mogelijkheden worden nauwelijks benut. Er zijn specifieke leeractiviteiten nodig om intraPS leren te faciliteren. Tot dusver zijn er geen gegevens over de kenmerken en het proces van ontwerpen en ontwikkelen van educatieve activiteiten, specifiek gericht op

intraPS leren tijdens ziekenhuisstages. Theorie-gedreven en context-sensitieve Design-Principes kunnen fungeren als richtlijnen voor het ontwerpen en de ontwikkelen van leeractiviteiten, omdat Design-Principes kunnen voorzien in theoretische en praktische inzichten. Het doel van deze studie was het ontwikkelen en onderbouwen van een set van theorie-gedreven en context-gevoelige Design-Principes voor intraPS leren tijdens ziekenhuisstages.

Methode:

Deze studie maakt deel uit van een Design-Based onderzoekproject. Kenmerkend voor

van Design-Based onderzoek is het systematisch en iteratief ontwerpen, ontwikkelen en evalueren van activiteiten i.s.m. stakeholders om complexe problemen in de praktijk op te lossen (1). Op basis van ons eerder onderzoek, formuleerden wij negen theorie-gedreven Design-Principes. Deze principes werden vervolgens verrijkt, verfijnd en geconsolideerd in drie focusgroep sessies met gemodificeerde nominale groepstechniek met stakeholders (aios, supervisoren, onderwijskundigen, beleidsmakers, patiënten/mantelzorgers). Na de laatste focusgroep werden de Design-Principes naar alle deelnemers toegestuurd (online) als membercheck. De deelnemers rangschikten elk Design-Principe als ‘must have’ of ‘nice to have’. In twee werkconferenties werd de haalbaarheid en toepasbaarheid m.b.t. het ontwikkelen van intraPS onderwijsactiviteiten getoetst en werden de Design-principes verder aangescherpt. Aan het einde van werkconferentie-2 scoorden de deelnemers op een 10-puntenschaal: (i) de haalbaarheid van Design-Principes voor het ontwerpen van intraPS leeractiviteiten; (ii) duidelijkheid van formulering van de Design-Principes; en (iii) toepasbaarheid van Design-Principes in de dagelijkse praktijk.

Resultaten (en conclusie):

Aan de focusgroep sessies hebben in totaal 23 deelnemers meegedaan. De online prioriteringsenquête werd ingevuld door 20 van de 23 focusgroep deelnemers. Aan de werkconferenties hebben in totaal 58 deelnemers meegedaan. De enquêtevragen voor validatie van Design-Principes werden ingevuld door 43 van de 48 deelnemers aan werkconferentie-2.

De Design-Principes werden iteratief bediscussieerd en aangepast. Tijdens focusgroep-1 werden twee nieuwe Design-Principes (nr 4 en 8) toegevoegd, en tijdens focusgroep-2 werd nog één Design-Principe (nr 0) toegevoegd. De Design-Principes werden gecategoriseerd in drie clusters: (i) Cultuur: het opbouwen van samenwerkingsrelaties in een psychologisch veilige context waarin patronen of gevoelens van machtsdynamiek tussen eerstelijns- en tweedelijns artsen kunnen worden besproken; (ii) Contexten Verbinden: ervoor zorgen dat eerstelijns-, tweedelijns aios en supervisors elkaars werkcontexten en activiteiten wederzijds begrijpen; en (iii) Het impliciete Expliciet Maken: superviserende teams laten optreden als rolmodellen die intraPS demonstreren en voortdurend streven naar verbetering in intraPS om intraPS expliciet te maken (2). De deelnemers waren unaniem van mening dat de Design-principes in het cluster Cultuur een voorwaarde zijn om intraPS leren te bewerkstelligen (2).

Discussie (beschouwing resultaten en conclusie in het kader van de theorie):

Deze studie leidde tot de ontwikkeling van 12 theoriegedreven en contextgevoelige Design-Principes die een leidraad kunnen zijn voor het ontwerpen van intraPS leeractiviteiten tijdens ziekenhuisstages (2). Daarnaast staat de beschrijving van de ontwikkeling van deze Design-Principes model voor van een methode om complexe educatieve uitdagingen, zoals het verbeteren van de samenwerking, aan te pakken (2). Om succesvol te kunnen leren samenwerken, moeten er niet alleen gefocust worden op de didactische kwaliteiten van een interventie, maar de context en actoren dienen betrokken te worden bij de ontwikkeling van intraPS interventies.

Referenties:

Dolmans DH, Tigelaar D. Building bridges between theory and practice in medical education using a design-based research approach: AMEE guide no. 60. Med Teach. 2012;34(1):1-10. doi:10.3109/ 0142159X.2011.595437

Looman N, de Graaf J, Thoonen B, et al. Designing the learning of intraprofessional collaboration among medical residents. Med Educ. 2022;1‐15. doi:10.1111/ medu.1486