Jaap Gerritsma is een éminence grise in het Nederlandse medische onderwijs. De veteranen onder u kennen hem als een van de grondleggers van het gebruik van simulatietechnieken in de opleiding van artsen. Hij schreef boeken over dat onderwerp en – samen met Ko Smal – over andere onderwijskundige thema’s zoals attitudevorming, probleemoplossing en probleemgestuurd onderwijs. Hij is hoofd van de afdeling Onderwijsontwikkeling geweest van de Medische Faculteit van de Universiteit Utrecht, en secretaris van de NVMO tussen 1980 en 1990.

Daarna werkte hij als freelancer voor de Nederlandse Stichting voor Leprabestrijding in Nigeria. In die tijd schreef hij een reeks columns voor Medisch Contact. In Afrika, Azië en Indonesië hielp hij mee aan de opzet van trainingsprogramma’s om lepra uit te bannen en verzorgde hij docentenopleidingen.

Dit jaar verscheen zijn roman Bittere Maretak. Dit boek geeft verwijzingen naar medisch onderwijs, zowel in Nederland als in Nigeria; reden voor de uitgeverij om het in de aandacht van de redactie van het TMO aan te bevelen.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel draait om de ontwikkeling van het leven van een tweeling, Floor en Lien, beschouwd door de ogen van Roel, de zoon van Floor. Floor wordt getroffen door borstkanker – de titel deed het vermoeden. Floor is altijd de meer rationele van de twee geweest; haar zuster, onderwijskundige, heeft zich een tijd verloren in de creatieve stromingen uit die tijd: Zen, Qi, Esalen, Big Sur, F. Perls, de hele rataplan komt langs. Als haar zuster ziek wordt blijkt Lien tot inkeer gekomen te zijn en is ze een voorstander geworden van evidence-based medicine, of misschien is dit haar nieuwe geloof geworden. Floor aarzelt over chemotherapie en deze aarzeling heeft groot effect op de verhouding tussen de twee gezusters.

In het tweede deel is Floor overleden. Lien heeft haar baan opgezegd en heeft besloten naar Afrika te vertrekken. Roel mag mee. Lien gaat het medische onderwijs in Nigeria verlichten met aandacht voor zelfstudie, eigen verantwoordelijkheid en minder uitleggen of voordoen.

De reis geeft Lien en Roel de gelegenheid om na te denken over de dood van Foor. Ze maken ook kennis met de praktijk van de geneeskunde in Nigeria. Ze komen nader tot elkaar en de reflectie doet haar werk: beiden vinden zichzelf.